Lịch Sử Y Học – Lois N. Magner

Cuốn Lịch sử Y học viết về sự phát triển của ngành nghề chăm sóc sức khỏe con người qua các thời đại và ở các nền văn hóa khác nhau. Khác một chút với việc đọc các bài viết về Lịch sử, hoặc lịch sử các ngành khoa học như Vật lý, Toán học hay Sinh học, là những việc nghiêng về sở thích riêng của từng người, việc đọc cuốn Lịch sử Y học, nên là nhu cầu của tất cả con người có khát khao sống khỏe mạnh và có ý nghĩa. Đọc cuốn sách này, bạn sẽ thôi cho rằng phó mặc hoàn toàn sức khỏe của bạn cho bác sĩ là một điều khôn ngoan. Bạn cũng sẽ hiểu rằng mặc dù có những tiến bộ vượt bậc và thần kỳ trong hiểu biết của con người về vấn đề sức khỏe trong hai thế kỷ qua, chúng ta vẫn đang thất bại trước những căn bệnh hoặc vấn đề từng là cơn đau đầu của những thầy thuốc thời cổ đại và cận đại, ví dụ như ung thư, các bệnh truyền nhiễm, các bệnh tâm thần và bệnh thoái hóa. Và cuối cùng, bạn sẽ nhận ra rằng cuộc đời mình cũng chỉ là một phần nhỏ trong lịch sử loài người, và rất có thể con cháu vài chục thế hệ sau của bạn khi được đọc về phần lịch sử Y học ở thế kỷ XXI cũng không thể không lắc đầu cười về những ‘ấu trĩ’ của xã hội hiện hành.

Lịch sử Y học cũng là một món ăn tinh thần rất bổ ích cho các y bác sĩ đang ngày đêm làm công tác chăm sóc sức khỏe cho chúng ta. Giống như nhu cầu tìm hiểu về cuộc sống thời thơ ấu và quá khứ của người mình yêu thương, những hiểu biết tường tận hơn về quá trình phát triển của Y học như một ngành nghề hiện nay chắc chắn sẽ mang lại luồng sinh khí mới trong công việc, để yêu nghề hơn và để biết cần phải làm gì để tránh biến mình trở thành ‘lịch sử’.

***

Mục đích chủ yếu của tôi khi viết và chỉnh lý quyển sách này là nhằm đưa ra một bản giới thiệu cập nhật về lịch sử y học. Mặc dù tài liệu lúc đầu vốn là “một trợ giảng” trong khóa học tổng quan kéo dài một học kỳ của tôi, nhưng tôi hy vọng rằng ấn bản mới này cũng sẽ nhận được sự quan tâm từ nhiều đối tượng độc giả, cũng như từ các thầy giáo có ý muốn bổ sung các nội dung lịch sử môn học cho các môn khoa học hoặc bổ sung nội dung khoa học vào các môn lịch sử của mình. Cũng như ấn bản trước, tôi cố gắng hướng sự chú ý của người đọc đến các chủ đề chính trong lịch sử y học, sự tiến hóa của các lý thuyết và các phương pháp nghiên cứu, cũng như các quan điểm và giả định khác nhau nhờ đó các thầy thuốc và bệnh nhân hiểu được sức khỏe, bệnh tật và sự lành bệnh.

Có nhiều đổi thay đã xuất hiện trong lịch sử y học kể từ thập niên 1940 khi Henry E. Sigerist (1891-1957) hô hào cần phải có một hướng đi mới trong lĩnh vực này, chuyển từ việc nghiên cứu về các thầy thuốc lớn và các tài liệu của họ sang một quan niệm mới xem lịch sử y học như là lịch sử xã hội và văn hóa. Từ chỗ hầu như chỉ xoáy vào sự tiến hóa của các lý thuyết y học hiện đại, các học giả bắt đầu nhắm vào các vấn đề mới liên quan đến bối cảnh xã hội, văn hóa, kinh tế và chính trị trong đó thầy thuốc và bệnh nhân đều có vai trò. Do chịu ảnh hưởng sâu đậm bởi các quan niệm và kỹ thuật mượn từ ngành xã hội học, tâm lý học, nhân chủng học và dân số học, các sử gia mới chuyên về các khía cạnh xã hội và văn hóa trong y học nhấn mạnh đến các yếu tố như chủng tộc, giai cấp, giới tính, cũng như các gắn kết thuộc về định chế và nghề nghiệp. Vẫn còn một số tranh luận về bản chất của lĩnh vực này, nhưng thảy đều nhất trí rằng lịch sử y học không chỉ đơn giản là một câu chuyện kể lại lộ trình đi từ thời tối tăm đến sự khai sáng của khoa học hiện đại.
…

Mời các bạn đón đọc Lịch Sử Y Học của tác giả Lois N. Magner.