***

Có thể nói, không có đề tài thảo luận nào dễ gây tranh cãi như Trung Quốc, đặc biệt tại Việt Nam hiện nay. Phải thành thật thú nhận rằng, tôi là người hâm mộ Trung Quốc “từ đầu đến chân”, nhưng có khi cũng phải rà soát lại sự hâm mộ của mình khi có được thông tin mới. Chẳng ai phủ nhận rằng, Trung Quốc là một đất nước vĩ đại về nhiều mặt. Trên nhiều phương diện như: văn hóa, tổ chức chính trị, quản lý kinh tế, kinh doanh thương mại,… Trung Quốc có thể đóng vai trò làm tấm gương soi cho Việt Nam. Soi để học hỏi những điều tích cực và tránh né những sai lầm mà quốc gia khổng lồ này đã phạm phải (Cách mạng Văn hóa là một ví dụ).

 Trên bình diện toàn cầu, việc học hỏi nghiên cứu về quốc gia khổng lồ này lúc nào cũng thu hút được sự quan tâm của giới trí thức và truyền thông. Trong quan hệ quốc tế ngày nay, Trung Quốc nghiễm nhiên đóng vai trò quyết định không thua kém gì so với các siêu cường thế giới khác. Trong bộ sách nổi tiếng Thế giới đi về đâu? (NXB. Thế Giới, Hà Nội, 2010), tác giả Grzegorz W. Kolodko đã dành rất nhiều trang giấy cho vai trò của Trung Quốc trong thế giới đương đại. Ông viết: “Trung Quốc đã đi theo con đường của Trung Quốc, là con đường đặc biệt đúng đắn nếu nhìn từ góc độ phát triển” (tr.316).

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc của Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu với nhiều hình ảnh minh họa sinh động, đã cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về Trung Quốc đương đại sau 30 năm cải cách kinh tế. Tất cả các phương diện của kinh tế, văn hóa, xã hội Trung Quốc đều được đề cập đến một cách ngắn gọn, có sức khái quát cao, dễ cho người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản: chế độ chính trị, kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội, địa lí, pháp luật, ngoại giao, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, môi trường. Có thể nói đây là bộ bách khoa toàn thư về Trung Quốc hiện đại. Tôi cảm thấy hơi thất vọng khi thấy thiếu những phần bàn về nghệ thuật, điện ảnh, văn học, triết học, ẩm thực, y học, phong thủy, nhưng có lẽ như vậy lại tốt hơn. Nếu những người chủ biên quá ôm đồm, bộ sách chắc chắn sẽ dầy gấp đôi, dễ làm người đọc khiếp đảm. Vả lại, đã có khá nhiều các bộ toàn thư khác liên quan đến văn học và triết học rồi, sự đóng góp của bộ sách sẽ không có điểm nhấn rõ rệt.

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc gồm có:

***

Cuốn sách Văn Vật Trung Quốc của tác giả Lý Lực, được dịch sang tiếng Việt bởi ThS. Nguyễn Mạnh Sơn và xuất bản bởi Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, là một tác phẩm giới thiệu về các văn vật – những nhân chứng sống động cho lịch sử văn minh Trung Quốc. Với nền văn minh hàng ngàn năm, Trung Quốc sở hữu số lượng và chủng loại văn vật phong phú, bao gồm đồ gốm sứ, đồ đồng thau, đồ ngọc, đồ mỹ nghệ bằng ngà, sừng, vàng bạc, đồ gỗ, điêu khắc, thư họa…

Sách khái quát quá trình hình thành, phát triển và những thành tựu nổi bật của các loại văn vật qua các thời kỳ lịch sử. Văn vật không chỉ là bằng chứng khảo cổ học mà còn là kết tinh của kỹ thuật công nghệ cổ đại, mang giá trị nghệ thuật cao. Tác phẩm phân loại văn vật thành hai nhóm chính: trên mặt đất và dưới lòng đất, đồng thời nhấn mạnh vai trò của chúng trong nghiên cứu lịch sử, khảo cổ và bảo tàng học. Với lời văn ngắn gọn, giản dị, sách giúp người đọc dễ dàng nắm bắt tính đặc sắc và độc đáo của từng loại văn vật.

---

Đánh giá sách

Điểm mạnh:

1. Tính khái quát ấn tượng: Sách bao quát được sự đa dạng và phong phú của văn vật Trung Quốc, từ gốm sứ đến thư họa, trong một dung lượng hạn chế.
2. Giá trị lịch sử và nghệ thuật: Tác phẩm làm nổi bật vai trò của văn vật như nhân chứng lịch sử và sản phẩm nghệ thuật, giúp người đọc hiểu rõ hơn về văn minh Trung Hoa.
3. Bản dịch dễ hiểu: ThS. Nguyễn Mạnh Sơn đã chuyển ngữ cẩn thận, giữ được ý nghĩa và sự giản dị của nguyên tác, phù hợp với độc giả Việt Nam.
4. Tài liệu tham khảo hữu ích: Sách là nguồn tư liệu tốt cho sinh viên ngành lịch sử, khảo cổ, bảo tàng học và những ai yêu thích văn hóa Trung Quốc – như bạn, người hâm mộ đất nước này.

Điểm hạn chế:

1. Thiếu chiều sâu: Do tập trung khái quát, sách không đi sâu vào từng loại văn vật (như kỹ thuật chế tác đồ ngọc hay ý nghĩa của thư họa), khiến người đọc muốn nghiên cứu chi tiết có thể thấy chưa đủ.
2. Hạn chế minh họa: Nếu phiên bản ebook không có hình ảnh về các văn vật (như đồ gốm sứ Tống hay đồ đồng Thương), trải nghiệm đọc có thể kém trực quan và sinh động.
3. Chưa đề cập hiện đại: Sách chủ yếu tập trung vào văn vật cổ mà ít nói đến cách bảo tồn hay giá trị của chúng trong bối cảnh Trung Quốc đương đại.

Tổng kết:

Văn Vật Trung Quốc của Lý Lực là một tác phẩm nhập môn đáng giá, mang đến cái nhìn tổng quan và dễ hiểu về các văn vật – một phần quan trọng trong văn hóa Trung Quốc mà bạn yêu thích. Dù không đi sâu chi tiết, sách vẫn thành công trong việc giới thiệu sự phong phú và độc đáo của văn vật qua lịch sử. Đây là tài liệu lý tưởng để bắt đầu khám phá kho tàng văn hóa vật chất Trung Hoa. Điểm đánh giá: 8.2/10.

---

Ghi chú thêm:

Thuộc bộ Nhân Văn Trung Quốc, cuốn sách này bổ sung một góc nhìn thú vị về sự vĩ đại của Trung Quốc mà bạn ngưỡng mộ. Nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết hơn về từng loại văn vật hoặc xem hình ảnh thực tế, có thể cần kết hợp với các tài liệu khảo cổ hoặc sách ảnh ngoài bộ này.