***

Có thể nói, không có đề tài thảo luận nào dễ gây tranh cãi như Trung Quốc, đặc biệt tại Việt Nam hiện nay. Phải thành thật thú nhận rằng, tôi là người hâm mộ Trung Quốc “từ đầu đến chân”, nhưng có khi cũng phải rà soát lại sự hâm mộ của mình khi có được thông tin mới. Chẳng ai phủ nhận rằng, Trung Quốc là một đất nước vĩ đại về nhiều mặt. Trên nhiều phương diện như: văn hóa, tổ chức chính trị, quản lý kinh tế, kinh doanh thương mại,… Trung Quốc có thể đóng vai trò làm tấm gương soi cho Việt Nam. Soi để học hỏi những điều tích cực và tránh né những sai lầm mà quốc gia khổng lồ này đã phạm phải (Cách mạng Văn hóa là một ví dụ).

 Trên bình diện toàn cầu, việc học hỏi nghiên cứu về quốc gia khổng lồ này lúc nào cũng thu hút được sự quan tâm của giới trí thức và truyền thông. Trong quan hệ quốc tế ngày nay, Trung Quốc nghiễm nhiên đóng vai trò quyết định không thua kém gì so với các siêu cường thế giới khác. Trong bộ sách nổi tiếng Thế giới đi về đâu? (NXB. Thế Giới, Hà Nội, 2010), tác giả Grzegorz W. Kolodko đã dành rất nhiều trang giấy cho vai trò của Trung Quốc trong thế giới đương đại. Ông viết: “Trung Quốc đã đi theo con đường của Trung Quốc, là con đường đặc biệt đúng đắn nếu nhìn từ góc độ phát triển” (tr.316).

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc của Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu với nhiều hình ảnh minh họa sinh động, đã cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về Trung Quốc đương đại sau 30 năm cải cách kinh tế. Tất cả các phương diện của kinh tế, văn hóa, xã hội Trung Quốc đều được đề cập đến một cách ngắn gọn, có sức khái quát cao, dễ cho người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản: chế độ chính trị, kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội, địa lí, pháp luật, ngoại giao, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, môi trường. Có thể nói đây là bộ bách khoa toàn thư về Trung Quốc hiện đại. Tôi cảm thấy hơi thất vọng khi thấy thiếu những phần bàn về nghệ thuật, điện ảnh, văn học, triết học, ẩm thực, y học, phong thủy, nhưng có lẽ như vậy lại tốt hơn. Nếu những người chủ biên quá ôm đồm, bộ sách chắc chắn sẽ dầy gấp đôi, dễ làm người đọc khiếp đảm. Vả lại, đã có khá nhiều các bộ toàn thư khác liên quan đến văn học và triết học rồi, sự đóng góp của bộ sách sẽ không có điểm nhấn rõ rệt.

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc gồm có:

***

Cuốn sách Rượu Trung Quốc của tác giả Lý Tranh Bình, thuộc bộ sách Nhân Văn Trung Quốc do Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu phát hành, là một nghiên cứu về văn hóa rượu – một nét độc đáo trong đời sống và xã hội Trung Quốc. Sách nhấn mạnh rằng, dù không phải nhu yếu phẩm, rượu lại đóng vai trò quan trọng trong đời sống thường nhật, gắn liền với các khía cạnh chính trị, kinh tế và văn hóa của đất nước nông nghiệp đông dân này. Rượu Trung Quốc chủ yếu được làm từ ngũ cốc, và sự phát triển của nghề làm rượu chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sản lượng nông sản – bội thu hay mất mùa – cũng như các chính sách cấm rượu của triều đại phong kiến nhằm điều tiết lương thực và ổn định xã hội.

Tác phẩm phân tích ba công dụng chính của rượu trong quan niệm truyền thống: dùng trong nghi lễ (làm lễ), giải tỏa tinh thần (giải sầu), và hỗ trợ sức khỏe (chữa bệnh). Bên cạnh đó, nghề làm rượu không chỉ phản ánh sự trù phú của đất đai mà còn góp phần thúc đẩy sự phồn vinh của đời sống xã hội ở một số địa phương. Qua đó, sách khắc họa văn hóa rượu như một biểu tượng của sự giao thoa giữa con người, thiên nhiên và lịch sử Trung Quốc.

---

Đánh giá sách

Điểm mạnh:

1. Tính văn hóa độc đáo: Cuốn sách khai thác một khía cạnh ít được chú ý – văn hóa rượu – và làm rõ vai trò của nó trong đời sống Trung Quốc, từ nghi lễ đến sinh hoạt hàng ngày.
2. Liên kết lịch sử và xã hội: Tác giả khéo léo kết nối nghề làm rượu với các yếu tố chính trị, kinh tế và nông nghiệp, mang đến cái nhìn toàn diện về sự phát triển của ngành này qua các thời kỳ.
3. Ý nghĩa thực tiễn: Việc phân tích ba công dụng của rượu (lễ, sầu, bệnh) giúp người đọc hiểu rõ hơn về giá trị thực dụng và tinh thần của rượu trong văn hóa truyền thống.
4. Ngắn gọn, dễ hiểu: Phù hợp với phong cách của bộ Nhân Văn Trung Quốc, sách trình bày súc tích, dễ tiếp cận với độc giả phổ thông.

Điểm hạn chế:

1. Thiếu chiều sâu chi tiết: Sách chưa đi sâu vào các loại rượu cụ thể (như rượu Mao Đài nổi tiếng) hay quy trình sản xuất, khiến người đọc muốn tìm hiểu kỹ hơn có thể cảm thấy chưa thỏa mãn.
2. Hạn chế về bối cảnh hiện đại: Tác phẩm tập trung vào khía cạnh truyền thống mà chưa đề cập nhiều đến sự phát triển của ngành rượu trong Trung Quốc hiện đại, chẳng hạn như rượu thương mại hay xu hướng tiêu dùng ngày nay.
3. Thiếu minh họa trực quan: Là một ebook, nếu không có hình ảnh về các loại rượu, bình chứa hay cảnh sản xuất, trải nghiệm của độc giả có thể bị giảm đi.

Tổng kết:

Rượu Trung Quốc của Lý Tranh Bình là một tác phẩm thú vị, mang đến góc nhìn độc đáo về văn hóa rượu và vai trò của nó trong lịch sử Trung Quốc. Dù chưa đi sâu vào chi tiết kỹ thuật hay bối cảnh đương đại, sách vẫn thành công trong việc khắc họa sự giao thoa giữa rượu và đời sống xã hội, đặc biệt phù hợp với sự hâm mộ của bạn đối với văn hóa Trung Quốc. Đây là tài liệu nhập môn tốt cho những ai muốn khám phá thêm một khía cạnh đặc sắc của đất nước này. Điểm đánh giá: 7.9/10.

---

Ghi chú thêm:

Thuộc bộ Nhân Văn Trung Quốc, cuốn sách bổ sung một mảnh ghép độc đáo vào bức tranh văn hóa mà bạn yêu thích. Nếu bạn quan tâm đến các loại rượu nổi tiếng hoặc ngành công nghiệp rượu hiện đại của Trung Quốc, có thể cần tham khảo thêm các nguồn tài liệu ngoài bộ sách này.