Nữ Hoàng Phong Lan – Anchee Min

Từ một cuốn sách hàng đầu về tiểu thuyết lịch sử, Nữ hoàng phong lan nhanh chóng cuốn độc giả vào tận tim gan Tử Cấm Thành để kể một câu chuyện cưc kỳ thú vị, hấp dẫn về một phi nữ trẻ trở thành hoàng hậu cuối cùng của Trung Hoa. Min giới thiệu mỹ nhân Từ Hy với cái tên quen thuộc là Phong Lan và đan dệt nên một thiên sử thi về một cô gái quê nắm lấy quyền lực thông qua việc quyến rũ, sát hại và mưu đồ vô tận. Khi Trung Hoa bị quân thù đe doạ, người đàn bà này đã tựa như một mình mình thống nhất và giữ vững đất nước.

“Sự thật là ta chưa từng bao giờ là chủ mưu của bất cứ chuyện gì. Ta buồn cười khi nghe mọi người nói đó là tham vọng thống trị Trung Hoa của ta từ lúc còn trẻ. Cuộc đời ta đã bị khuôn hình bởi những lực tác động từ trước khi ta được sinh ra. Những âm mưu của triều đình già nua cũ kỹ và đàn ông, đàn bà dẫu không muốn đã trở thành những đối thủ cắt họng nhau trước khi ta vào Tử Cấm Thành và trở thành phi nữ. Triều đại của ta, nhà Thanh vẫn đang khó lòng cứu vẫn từ khi chúng ta bị thua trong cuộc chiến nhà phiến với Anh quốc và đồng minh của họ. Thé giới của ta vốn từng là một nơi đang quá mức phiền nhiểu của nghi thức, nơi mà quyền riêng tư duy nhất cũng ở trong đầu ta.

Trong khi những người đàn ông trong triều tìm cách gây ấn tượng lẫn nhau bằng trí thông minh của họ, ta che giấu sự sáng suốt của ta. Công việc triều đình của ta vốn là cuộc chiến triền miên với các viên cố vấn đầy tham vọng, các viên thượng thư xảo quyệt và những tướng lĩnh chỉ huy quân đội không bao giờ tham gia chiến trận. Trải qua hơn bốn mươi sáu năm như thế. Mùa hè vừa rồi, ta nhận ra ta đã trở thành một ngọn nến cháy đến tận chân trong một cung điện không cửa sổ – sức sống của ta đang lìa bỏ ta, và ta hiểu điếu ta đang đếm từng ngày.

Ta đau lòng thừa nhận triều đại của chúng ta đã cạn kiệt sinh khí. Trong những thời khắc như thế này ta không thể làm gì cho đúng. Ta đã buộc phải chứng kiến sự sụp đổ không những của con trai ta ở tuổi mười chín, mà của bản thân Trung Hoa nữa.

Còn điều gì có thể tàn nhẫn hơn thế? Nhận thức đầy đủ những lý do làm tăng thêm cảnh ngộ của ta, ta cảm thấy bị nghẹt thở tới mức gần kề miệng lỗ. Trung Hoa sẽ trở thành một thế giới bị đầu độc trong sự phí hoài của chính nó. Thần kinh của ta héo tàn đến nổi các tu sĩ từ những ngôi đền thiêng nhất không có khả năng làm cho hồi phục.

Đây không phải phần tồi tệ nhất, phần tồi tệ nhất là thần dân của tiếp tục tỏ ra tin tưởng vào ta, còn ta theo tiếng gọi của lương tri, ta phải phá huỷ lòng tin của họ. Ta vẫn đang làm tan nát nhữnh tấm lòng trong vòng mấy thàng vừa qua, ta làm tan nát chúng bằng chỉ dụ vĩnh biệt. Ta làm tan nát chúng bằng việc bảo cho thần dân của ta viết sự thật rằng cuộc đời của họ không có ta sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Ta nói với các thượng thư của ta rằng ta sẵn sàng đi vào cõi vĩnh hằng trong yên bình, không quan tâm đến dư luận của mọi người. Nói cách khác ta là một con chim đã chết không sợ nước sôi.

Khổng giáo đã từng tỏ ra nhầm lẫn nghiêm trọng. Trung Hoa đã từng bị bại trận. Ta chẳng nhận được sự kính trọng nào, sự biết điều nào, sự ủng hộ nào từ phần thế giới còn lại. Những đồng minh thân cận của ta chứng kiến chúng ta đổ vỡ một cách vô cảm và hờ hững. Tự do là cái gì khi không còn danh dự? Sự lăng mạ đối với ta không phải cung cách chết không chịu nổi này, mà là về sự mất danh dự và sự bất lực của chúngta khi nhìn vào sự thực.

Nó làm ta ngạc nhiên vì không ai nhận ra thái độ của chúng ta đối với sự cao hứng thật hài hước trong sự vô lý của nó. Trong buổi thiết triều cuối cùng, ta không thể kìm nổi hét lên: “Ta là người duy nhất biết rằng tóc ta đã thưa và bạc trắng”

Triều đình không chịu nghe thấy ta. Các viên thượng thư của ta nhìn thuốc nhuộm Pháp và kiểu chải tóc tinh tế của ta là thật. Rập đầu xuống đất, họ hô” Ơn nhờ thượng đế! Vạn thọ vô cương! Bệ hạ vạn tuế”.

– “Một tiểu thuyết nước ngoài sôi động, phong phú, tràn trề, là một khoái cảm lớn cho nhận thức và trí năng” – Los Angeles Times

– “Tuyệt vời… một nhân vật nữ không thể nào quên nổi” – People

– “Phong phú về tình tiết và bối cảnh lịch sử, cuốn tiểu thuyết đầm đìa màu sắc, mùi vị, và lối sống kiêu sa của Tử Cấm Thành” – Los Angeles Times

– “Một cuốn tiểu thuyết nắm bắt con tim (độc giả) về một người phụ nữ sẽ là Nữ hoàng… hấp dẫn tận cuối truyện” – O. The Oprah Magazine

– “Một sự mô tả bất ngờ, thấm đẫm tình dục về đế Triều Trung Hoa với những cảnh đau lòng của sự tuyệt vọng và một sự đam mê nhục dục nổi lên từ những trang sách nóng bỏng” – Elle.

SỰ THẬT là ta chưa từng bao giờ là chủ mưu của bất cứ chuyện gì. Ta buồn cười khi nghe mọi người nói đó là tham vọng thống trị Trung Hoa của ta từ lúc còn trẻ. Cuộc đời ta đã bị khuôn hình bởi những lực tác động từ trước khi ta được sinh ra. Những âm mưu của triều đình già nua cũ kỹ và đàn ông, đàn bà dẫu không muốn đã trở thành những đối thủ cắt họng nhau trước khi ta vào Tử Cấm Thành và trở thành phi nữ. Triều đại của ta, nhà Thanh vẫn đang khó lòng cứu vãn từ khi chúng ta bị thua trong cuộc chiến nha phiến với Anh quốc và đồng minh của họ. Thế giới của ta vốn từng là một nơi đang quá mức phiền nhiễu của nghi thức, nơi mà quyền riêng tư duy nhất chỉ ở trong đầu ta. Không một ngày qua đi mà ta lại không cảm thấy như một con chuột nhắt đang thoát khỏi thêm một cái bẫy nữa. Gần nửa thế kỷ, ta tham dự vào cái lễ nghi rắc rối của triều đình trong toàn bộ chi tiết tỉ mẩn của nó. Ta như một bức họa trong phòng triển lãm chân dung của Hoàng gia. Khi ta ngồi lên ngai vàng, vẻ bề ngoài của ta duyên dáng, vui và điềm đạm.

Trước mắt ta là một tấm màn the, một tấm màn the trong suốt có tính biểu trưng phân cách giống cái và giống đực. Giữ gìn bản thân, tránh chuyện bình phẩm, ta lắng nghe, còn nói thì ít thôi. Rèn luyện triệt để theo cảm quan của đàn ông, ta hiểu rằng một cái nhìn ranh mãnh thôi cũng đủ gây náo động đám hội đồng cố vấn và thượng thư. Đối với họ, ý nghĩ về một người đàn bà là một bậc quân vương thật đáng sợ. Đám hoàng thân tị hiềm bị ám ảnh bởi những nỗi sợ hãi xa xưa về đàn bà can dự vào chính trị. Khi chồng ta chết và ta trở thành nhiếp chính toàn quyền cho đứa con trai năm tuổi của ta, Đồng Trị, ta thoả mãn triều đình bằng cách nhấn mạnh trong chỉ dụ của ta rằng chính Đồng Trị, vị Hoàng đế trẻ, sẽ là người trị vì, chứ không phải mẹ nó.

Trong khi những người đàn ông trong triều tìm cách gây ấn tượng lẫn nhau bằng trí thông minh của họ, ta che giấu sự sáng suốt của ta. Công việc triều đình của ta vốn là cuộc chiến triền miên với các viên cố vấn đầy tham vọng, các viên thượng thư xảo quyệt và những tướng lĩnh chỉ huy quân đội không bao giờ tham gia chiến trận. Trải qua hơn bốn mươi sáu năm như thế. Mùa hè vừa rồi, ta nhận ra ta đã trở thành một ngọn nến cháy đến tận chân trong một cung điện không cửa sổ – sức sống của ta đang lìa bỏ ta, và ta hiểu đời ta đang đếm từng ngày.
…
Mời các bạn đón đọc Nữ Hoàng Phong Lan của tác giả Anchee Min.