Командные высоты (tiếng Việt dịch là Những đỉnh cao chỉ huy ) là tựa đề một bài diễn văn của V. I. Lenin. Lenin sử dụng khái niệm này trong báo cáo đọc tại Đại hội lần thứ 4 của Quốc tế Cộng sản để nói về những ngành kinh tế có thể kiểm soát được hiệu quả và hỗ trợ cho các ngành khác. Thực ra đây là một thuật ngữ quân sự chỉ những điểm cao quan trọng mang tính chi phối chiến trường, gọi là cao điểm chiến lược.

Lenin nói: “Chúng tôi buộc phải đi đường vòng. Chủ nghĩa tư bản nhà nước như chúng tôi đã thiết lập trong nước là một chủ nghĩa tư bản nhà nước đặc biệt. Nó khác với khái niệm thông thường về chủ nghĩa tư bản nhà nước. Chúng tôi nắm tất cả những đỉnh cao chỉ huy”.

Phải chăng chủ nghĩa tư bản nhà nước đặc biệt này chính là xuất xứ của khái niệm kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nhưng được Lenin gọi thẳng là chủ nghĩa tư bản nhà nước? Chỉ tiếc là sau đó Lenin mất nên không rõ lý thuyết và thực tiễn cụ thể của chủ nghĩa tư bản nhà nước đặc biệt này như thế nào, có hoạt động được không?

Năm 1998, Daniel Yergin và Joseph Stanislaw đã dùng thuật ngữ Những đỉnh cao chỉ huy làm tiêu đề cho cuốn sách của mình: Commanding Heights: The Battle for the World Economy, mà các bạn đang có bản tiếng Việt trong tay.

Chúng tôi xin cám ơn ông Trần Đình Thiên và nhóm dịch của ông Phạm Quang Diệu đã dịch và giới thiệu cho NXB Tri thức cuốn sách rất hấp dẫn này. Trong quá trình chuẩn bị bản thảo, các anh chị Nguyễn Cảnh Bình, Phạm Hồng Tiến, Nguyễn Thu Trang và Phan Huyền Dân đã tham gia bổ sung và hiệu đính bản dịch để cuốn sách có được diện mạo như ngày hôm nay, chúng tôi xin chân thành cám ơn.

Chúng tôi cũng đã cố gắng chú giải hầu hết những nhân vật, địa điểm và sự kiện được đề cập trong sách để bạn đọc thuận lợi cho quá trình theo dõi. Những chú thích nào của tác giả, chúng tôi đều ghi rõ đó là của tác giả. Ngoài ra, chúng tôi cũng lược bớt phần Chỉ dẫn và Chú thích các tài liệu tham khảo trong cuốn sách gốc vì quá dày và phức tạp. Những độc giả muốn tìm hiểu kỹ hơn phần này có thể tra cứu sách gốc.

2. Mục lục

Mở đầu

TRÊN ĐƯỜNG RANH

1. BA MƯƠI NĂM HUY HOÀNG

Nền kinh tế hỗn hợp ở châu Âu

2. TAI ƯƠNG TỪ SỰ ĐỒ SỘ

Chủ nghĩa tư bản tự điều chỉnh kiểu Mỹ

3. LỜI THỀ ĐỊNH MỆNH

Sự nổi lên của Thế giới thứ ba

4. VỊ THẦY TU MẤT TRÍ

Cuộc Cách mạng Thị trường của nước Anh

5. KHỦNG HOẢNG NIỀM TIN

Cả thế giới chỉ trích

6. HƠN CẢ THẦN KỲ

Sự nổi lên của châu Á

7. MÈO ĐEN, MÈO TRẮNG

Công cuộc cải cách của Trung Quốc

8. SAU CHẾ ĐỘ CẤP PHÉP

Sự thức tỉnh của Ấn Độ

9. TUÂN THEO LUẬT CHƠI

Trò chơi mới ở Mỹ Latin

10. CHIẾC VÉ TỚI KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

Hành trình tiếp sau chủ nghĩa cộng sản

11. LỜI CAM KẾT

Châu Âu kiếm tìm một khế ước xã hội mới

12. CUỘC CÁCH MẠNG BỊ TRÌ HOÃN

Thế cân bằng mới của nước Mỹ

13. KỶ NGUYÊN TOÀN CẦU HOÁ

Cuộc chiến vì nền kinh tế thế giới

14. NIỀM TIN TRỞ LẠI

Luật chơi mới

BẢNG NIÊN ĐẠI

NHỮNG CUỘC PHỎNG VẤN

THƯ MỤC CHỌN LỌC

LỜI CẢM ƠN

VỀ CÁC TÁC GIẢ