***

Có thể nói, không có đề tài thảo luận nào dễ gây tranh cãi như Trung Quốc, đặc biệt tại Việt Nam hiện nay. Phải thành thật thú nhận rằng, tôi là người hâm mộ Trung Quốc “từ đầu đến chân”, nhưng có khi cũng phải rà soát lại sự hâm mộ của mình khi có được thông tin mới. Chẳng ai phủ nhận rằng, Trung Quốc là một đất nước vĩ đại về nhiều mặt. Trên nhiều phương diện như: văn hóa, tổ chức chính trị, quản lý kinh tế, kinh doanh thương mại,… Trung Quốc có thể đóng vai trò làm tấm gương soi cho Việt Nam. Soi để học hỏi những điều tích cực và tránh né những sai lầm mà quốc gia khổng lồ này đã phạm phải (Cách mạng Văn hóa là một ví dụ).

 Trên bình diện toàn cầu, việc học hỏi nghiên cứu về quốc gia khổng lồ này lúc nào cũng thu hút được sự quan tâm của giới trí thức và truyền thông. Trong quan hệ quốc tế ngày nay, Trung Quốc nghiễm nhiên đóng vai trò quyết định không thua kém gì so với các siêu cường thế giới khác. Trong bộ sách nổi tiếng Thế giới đi về đâu? (NXB. Thế Giới, Hà Nội, 2010), tác giả Grzegorz W. Kolodko đã dành rất nhiều trang giấy cho vai trò của Trung Quốc trong thế giới đương đại. Ông viết: “Trung Quốc đã đi theo con đường của Trung Quốc, là con đường đặc biệt đúng đắn nếu nhìn từ góc độ phát triển” (tr.316).

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc của Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu với nhiều hình ảnh minh họa sinh động, đã cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về Trung Quốc đương đại sau 30 năm cải cách kinh tế. Tất cả các phương diện của kinh tế, văn hóa, xã hội Trung Quốc đều được đề cập đến một cách ngắn gọn, có sức khái quát cao, dễ cho người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản: chế độ chính trị, kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội, địa lí, pháp luật, ngoại giao, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, môi trường. Có thể nói đây là bộ bách khoa toàn thư về Trung Quốc hiện đại. Tôi cảm thấy hơi thất vọng khi thấy thiếu những phần bàn về nghệ thuật, điện ảnh, văn học, triết học, ẩm thực, y học, phong thủy, nhưng có lẽ như vậy lại tốt hơn. Nếu những người chủ biên quá ôm đồm, bộ sách chắc chắn sẽ dầy gấp đôi, dễ làm người đọc khiếp đảm. Vả lại, đã có khá nhiều các bộ toàn thư khác liên quan đến văn học và triết học rồi, sự đóng góp của bộ sách sẽ không có điểm nhấn rõ rệt.

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc gồm có:

***

Cuốn sách Ngọc Khí Trung Quốc của tác giả Vu Minh, được dịch sang tiếng Việt bởi TS. Phạm Trung Hiếu và ThS. Trương Phan Châu Tâm, do Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh phát hành, là một hành trình khám phá lịch sử 8.000 năm của nghệ thuật ngọc khí tại Trung Quốc. Tác phẩm chia quá trình phát triển ngọc khí thành bốn giai đoạn chính: từ việc sử dụng trong các nghi thức tế tự thời kỳ đầu, đến vai trò biểu tượng quyền lực trong cung đình, sự phổ biến trong đời sống dân gian, và cuối cùng là ngọc khí hiện đại. Qua đó, sách không chỉ kể câu chuyện về sự biến đổi của ngọc khí mà còn phản ánh đời sống văn hóa phong phú của xã hội Trung Hoa.

Ngọc khí không chỉ là sản phẩm vật chất mà còn mang trong mình các giá trị tôn giáo, chính trị, đạo đức, văn học và đời sống thường nhật. Tác giả mô tả vẻ đẹp của ngọc qua sự kết nối tâm linh, uy nghi của quyền lực, phẩm hạnh đạo đức, và sự sang trọng, giàu có mà nó đại diện. Đằng sau những món ngọc tinh xảo là tâm huyết, tài năng và trí tuệ của những người thợ thủ công – chủ thể chính của văn hóa ngọc Trung Quốc. Cuốn sách còn gửi gắm những ước vọng và tình cảm của họ, làm nổi bật ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

---

Đánh giá sách

Điểm mạnh:

1. Hành trình lịch sử ấn tượng: Tác phẩm cung cấp cái nhìn toàn diện về sự phát triển của ngọc khí qua 8.000 năm, từ nghi lễ tôn giáo đến đời sống hiện đại, giúp người đọc hiểu rõ sự tiến hóa của một biểu tượng văn hóa quan trọng.
2. Ý nghĩa đa chiều: Sách không chỉ tập trung vào khía cạnh thẩm mỹ mà còn phân tích sâu sắc giá trị tâm linh, đạo đức và xã hội của ngọc, làm nổi bật vai trò của nó trong văn minh Trung Hoa.
3. Bản dịch công phu: TS. Phạm Trung Hiếu và ThS. Trương Phan Châu Tâm đã nỗ lực chuyển tải sát nghĩa nguyên tác, từ thuật ngữ chuyên môn đến tri thức văn hóa, dù tự nhận vẫn còn khiếm khuyết. Điều này cho thấy sự tận tâm và nghiêm túc trong công việc dịch thuật.
4. Giá trị văn hóa và nghệ thuật: Cuốn sách là nguồn tài liệu quý cho những ai yêu thích nghệ thuật thủ công, văn hóa Trung Quốc, hoặc muốn khám phá sâu hơn về sự giao thoa giữa vật chất và tinh thần.

Điểm hạn chế:

1. Độ khó tiếp cận: Với nội dung mang tính chuyên sâu và nhiều thuật ngữ chuyên môn, sách có thể không dễ đọc với những người mới tìm hiểu về ngọc khí hoặc thiếu kiến thức nền về văn hóa Trung Quốc.
2. Hạn chế trong minh họa: Là một ebook, nếu thiếu hình ảnh về các món ngọc khí qua các thời kỳ, người đọc có thể khó hình dung rõ nét vẻ đẹp và sự tinh xảo được mô tả.
3. Chưa cập nhật hiện đại: Dù đề cập đến ngọc khí hiện đại, sách có thể chưa khai thác đủ sâu về vai trò của ngọc trong xã hội Trung Quốc đương đại hoặc ngành công nghiệp trang sức ngày nay.

Tổng kết:

Ngọc Khí Trung Quốc của Vu Minh là một tác phẩm giá trị, không chỉ tôn vinh nghệ thuật chế tác ngọc mà còn khắc họa sâu sắc đời sống văn hóa và tinh thần của người Trung Hoa qua hàng ngàn năm. Với nội dung phong phú và bản dịch tâm huyết, đây là cuốn sách đáng đọc cho những ai yêu thích văn hóa Trung Quốc – đặc biệt là bạn, người đã bày tỏ sự hâm mộ đất nước này. Dù có một số hạn chế về tính tiếp cận và minh họa, sách vẫn mang lại trải nghiệm tri thức sâu sắc. Điểm đánh giá: 8.3/10.

---

Ghi chú thêm:

Cuốn sách thuộc bộ Nhân Văn Trung Quốc và bổ sung một góc nhìn độc đáo về văn hóa vật chất của Trung Quốc, rất phù hợp với sở thích của bạn. Nếu bạn muốn hiểu thêm về ngọc khí trong bối cảnh hiện đại hoặc xem hình ảnh thực tế, có thể kết hợp với các tài liệu trực quan khác ngoài ebook này.