Không Phải Khúc Tình Ca

—

Tôi kể bạn nghe về thành phố Otaru khiến người ta khó quên. Nơi đây đã chứng kiến bốn cô gái với bốn cảm xúc khác biệt, nhưng tựu chung lại nó đều liên quan đến tình yêu. Là Hiroko đã bước tiếp khỏi cái vòng luẩn quẩn trong nỗi nhớ khắc khoải một người. Là Itsuki nhận ra mình cũng yêu người ấy khi đã quá muộn màng. Là Tưởng Dao có thể sống thật với bản thân, dũng cảm với tình yêu. Là Đinh Linh mang theo con tim vụn vỡ, mất hết cảm hứng sáng tác đến với thành phố này. Cả bốn người họ đều thể hiện cho mỗi mặt của phụ nữ trong cuộc sống. Chỉ là cuối cùng có người may mắn tìm được hạnh phúc, còn có người thì không.

Xuân Thập Tam Thiếu nhận định “Không phải khúc tình ca” phỏng theo lối viết giống như búp bê Matryoshka tức là truyện lồng trong truyện và khi đọc tác phẩm tôi nhận ra được nguồn cảm hứng lớn lao của bộ phim “Bức thư tình” bản 1995 kinh điển xuất hiện mọi ngõ ngách trong tác phẩm này. Nếu trong phim “Bức thư tình” là những lá thư trao đổi không ngừng của hai cô gái Hiroko và Itsuki thì trong “Không phải khúc tình ca” nó đúng nghĩa là lá thư tình thực sự của Tưởng Dao và Chúc Gia Dịch.

Tôi xin trích lại lá thư của Tưởng Dao viết trong khoảnh khắc cô ấy hạnh phúc nhất.

“Tôi vẫn luôn muốn cám ơn cậu, nhưng lại sợ mất mặt.

Tôi vẫn luôn muốn nói xin xin lỗi cậu, nhưng lại không thể lấy được dũng khí.

Gia Dịch thân yêu, cám ơn cậu đã luôn trả giá cho dù không được báo đáp. Xin lỗi vì trước đó tôi thường xuyên làm tổn thương cậu, ngang ngạnh không chịu giải thích với cậu.

Cuối cùng nếu tôi có thể lấy được dũng khí nói với cậu những lời này thì tôi muốn nhân tiện nói luôn với cậu, I love you.”

Đọc qua có lẽ ai cũng sẽ cảm nhận được tình cảm đã kìm nén bao lâu của cô dành cho người con trai kém mình năm tuổi Chúc Gia Dịch. Có lẽ suốt hai năm họ qua lại trong mối quan hệ ngoài luồng đã khiến cô phải kìm nén lắm khi không chịu chấp nhận mình yêu cậu, không chịu tin con tim đã rộng mở thêm một lần nữa khi tình yêu gõ cửa. Tưởng Dao là một nhân vật khiến tôi vừa thương vừa hận y như Chúc Gia Dịch. Tại sao tôi lại thương cô ấy ư? Thương vì cô ấy bị tổn thương quá sâu sắc nên không dám buông bỏ cuộc hôn nhân bế tắc để đến với Chúc Gia Dịch; thương vì như Tào Thư Lộ nhận xét cô ấy vẫn là một cô gái truyền thống từ trong xương tủy nên mới không từ bỏ cuộc hôn nhân mà cứ mãi giữ gìn vẻ bề ngoài hư ảo; thương vì ai cũng nghĩ là cô ấy mạnh mẽ, cô ấy sẽ vượt qua được nhưng ngờ đâu khi tinh thần sa sút cô ấy lại lao đầu vào nghiện thuốc lá, dường như Tưởng Dao cứ thế chịu đựng bao vây trong nỗi đau thắt tim chứ không muốn chia sẻ cho bất cứ ai; thương vì khi cô ấy muốn theo đuổi tình yêu thì đã sai thời điểm; thương vì cô ấy thể hiện cho hình ảnh chị em phụ nữ hiện đại phải chịu quá nhiều áp lực. Còn giận thì nhiều lắm: giận vì cô ấy bị phản bội, tổn thương nhưng lại dùng chính cách ấy đi làm tổn thương người cô yêu; giận vì tại sao cô ấy không rời khỏi cuộc hôn nhân hữu danh vô thực sớm hơn; giận vì cô ấy hoàn toàn chỉ cần nói thẳng với Chúc Gia Dịch thì biết đâu mọi chuyện đã khác; giận vì cuối cùng cô ấy đã lựa chọn cách kết thúc bi kịch nhất. Tôi tin Tưởng Dao chắc chắn sẽ là một trong những nhân vật nữ khiến bạn tranh cãi hàng nghìn lần mà vẫn không thể đi đến một quan điểm chung thống nhất.

Đối với tôi mà nói chuyến đi đến Otaru của 3 năm sau chính là hồi quang phản chiếu, là chiếc đèn kéo quân trong cuộc đời Tưởng Dao. Tôi chỉ ước giá như cô ấy đừng bao giờ gặp lại Chúc Gia Dịch sau ba năm thì có lẽ mọi chuyện sẽ khác. Xuân Thập Tam Thiếu tàn nhẫn đến mức khiến tim tôi vụn vỡ khi những tưởng hạnh phúc đã ở bên họ, nhưng hóa ra nó chỉ giống như hư ảo. Bức thư của Chúc Gia Dịch như một cú tát thẳng vào mặt độc giả.

“Tưởng Dao!

Một tuần trước, tôi gọi đến công ty hàng không đổi vé máy bay, tôi vốn tính ở lại đây một tuần, nhưng sau khi gặp lại em, tôi quyết định ở thêm một tuần nữa. Đối với tôi mà nói chuyện này đúng là ngoài dự liệu, nhưng đó cũng là hiển nhiên. Tôi phải đáp chuyến bay đầu tiên vào sáng nay đến Tokyo thì mới bắt kịp chuyến bay buổi trưa đến Boston. Cho nên xin lỗi em vì đã ra đi mà không lời từ biệt.

Ba năm trước, tôi cũng chỉ có một mình mang theo hành lý đơn giản, lưng đeo ba lô lên máy bay. Lúc đó tâm trạng hơi phức tạp, trong khoảnh khắc máy bay cất cánh, tôi nhìn mặt đất dưới chân, bất giác rơi nước mắt.

Tôi nhớ rõ lần đầu tiên nhìn thấy em là ở trong nhà chị Tố Trân, hôm đó là ngày cuối cùng của năm, tất cả mọi người đều rất vui vẻ, chỉ có một mình em im lặng ngồi ở sô pha trước cửa sổ. Thực ra tôi đã bị em hấp dẫn từ cái nhìn đầu tiên rồi.

Nếu em muốn hỏi tôi tại sao chỉ nhìn em thôi mà cũng bị hấp dẫn, chỉ sợ tôi cũng chẳng trả lời được. Em không quá xinh đẹp, không phải dạng phụ nữ biết cách làm cho đàn ông mê muội, thậm chí em còn mang lại cảm giác lạnh lùng cho người ta, không hề dễ dàng tiếp cận. Có lẽ tôi đã yêu em từ cái nhìn đầu tiên chăng?

Khi tôi quyết định bạo gan theo đuổi em cũng không suy nghĩ quá nhiều, hoàn toàn dựa vào bản năng. Chỉ là dần dần tôi phát hiện, sự hấp dẫn giữa nam và nữ biến thành một thứ gì đó, ít nhất đối với tôi mà nói thì nó đã thay đổi, tôi nhận ra mình yêu em. Trước đó thực ra tôi không hiểu được ý nghĩa của tình yêu, tôi còn quá trẻ, chưa lo nghĩ quá nhiều, tôi chỉ muốn vui vẻ mà thôi. Ở bên cạnh em, tôi vui hơn so với ở bên bất cứ người nào. Mỗi lần nhìn thấy khuôn mặt em, ánh mắt của em, tôi đều cảm thấy lòng ấm áp, giống như tự đáy lòng sinh ra một loại cảm giác an toàn, không tự chủ được muốn nhường nhịn em, yêu thương em, chiều chuộng em, còn cả vĩnh viễn muốn được ở bên em.

Chỉ là dần dần tôi phát hiện ngoài sự vui vẻ tăng lên còn song hành một loại cảm xúc nữa không ngừng sản sinh, đó là đau khổ.

Tôi phát hiện mỗi lần nghe chuyện về “anh ta”, tôi cảm thấy rất khó chịu, thậm chí chỉ cần tưởng tượng hai người ở bên nhau, ở chung dưới một mái hiên, cùng nhau ăn cơm uống trà, còn cùng nằm chung giường, tôi cảm thấy phẫn nộ và khó chịu. Sau đó tôi hiểu ra sự phẫn nộ và khó chịu này xuất phát từ một loại tội ác nguyên thủy có tên là ghen tị.

Vì thế tôi bắt đầu dùng cách của mình thể hiện sự bất mãn với em, nhưng phản ứng của em không rõ ràng như tôi mong muốn, thậm chí tôi thất vọng phát hiện em không muốn thay đổi hiện trang. Cho dù em luôn miệng nói cục diện hôn nhân của em thật đáng buồn, nhưng em không hề muốn thay đổi.

Đối với sự thật này có một thời gian rất dài, tôi cảm thấy hoang mang uể oải. Tôi nghĩ nhất định là do tôi không tốt cho nên em mới không hạ được quyết tâm rời bỏ anh ta. Cho nên tôi càng nhân nhượng em hơn, dù thỉnh thoảng tôi cũng sẽ giả vờ khôn vặt hoặc giận dỗi, nhưng tóm lại tôi là một kẻ tầm thường ở trước mặt em, tôi cảm thấy mình không đáng kể như thế đấy. Em có thể rời khỏi tôi bất cứ lúc nào, mà tôi lại trở nên càng ngày càng không thể rời xa em. Đối với tôi mà nói, em đã trở thành thuốc độc, trở thành thuốc phiện, tôi nghiện em đến mức hỏng bét, nhưng không thể cai được.

Mỗi ngày tôi đều chìm trong tâm trạng tự giày vò, cho đến khi chúng ta cùng đến nơi này. Có thể nói chuyến du lịch lần đó là một hồi ức đẹp nhất kể từ khi tôi chào đời đến nay. Chúng ta không cần phải để ý đến ánh mắt của người khác, chúng ta có thể tay trong tay đi dưới ánh mặt trời, tôi có thể hôn em, ôm em. Hơn nữa tất cả mọi người đều cho rằng em là của tôi, chúng ta là tình nhân, thậm chí đến lúc cuối cùng bản thân tôi cũng tin như vậy. Khi tôi nhìn vào mắt em, tôi đã cho rằng em thực sự yêu tôi.

Cho nên sau đó khi em nói với tôi, em quyết định ly hôn với “anh ta”, em không biết được tôi vui đến nhường nào đâu! Loại cảm giác này giống như tôi có được toàn bộ thế giới.

Chỉ là cuối cùng tôi phát hiện, thực ra tôi không có được may mắn như vậy. Tất cả chỉ là giả dối, khi em tuyên bố phải rời khỏi tôi, nó lập tức sụp đổ. Cuối cùng tôi đã biết kết quả mình lo lắng đã tới, nhưng tôi không có cách nào trách em mà chỉ có thể tự trách bản thân. Cuối cùng tôi đã hiểu được sâu sắc bất luận chuyện gì cũng đều phải trả giá, đây là chân lí vĩnh viễn không thay đổi được.

Tinh thần tôi sa sút mất mấy tháng, đối với tôi mà nói đó là giai đoạn đen tối nhất trong cuộc sống. Tôi không có hứng thú với bất cứ chuyện gì, tôi không quan tâm người khác đang làm gì, rốt cuộc thế giới này trở nên như thế nào. Tôi chỉ biết mình khó chịu muốn chết! Tôi từ chức, từ chối gặp gỡ mọi người, ngay cả cha mẹ tôi. Cả ngày tôi ru rú trong nhà trọ, hiếm khi ăn uống, chỉ khi thực sự đói đến mức không chịu nổi mới nhấm nháp tạm thứ gì đó. TV bật cả ngày, nhưng tôi không biết trên đó phát gì, thậm chí không biết mình đang nghĩ gì. Sau đó có một ngày chị Tố Trân đến mắng tôi, thế là tôi bật khóc. Sau khi chị ấy đi, một mình tôi vẫn ngây người trong nhà trọ, trong đầu tôi đột nhiên xuất hiện một suy nghĩ mình không thể tiếp tục sống như vậy nữa!

Vì thế tôi xốc lại tinh thần, quyết định chấp nhận “đề nghị” của em đi Boston. Tôi nghĩ mình phải thay đổi, tôi phải làm gì đó mới có thể lôi mình ra khỏi “đầm lầy”. Nếu tôi không làm gì thì sẽ không có ai kéo được tôi ra.

Sau đó vào ngày mùng năm đầu năm nào đó, tôi cất bước đi, tất cả giống như trước đó tôi đã nói cho em. Tôi dùng hết sức lực để thích ứng với hoàn cảnh mới, vì thế dần dần thời gian trôi qua, tôi trở nên chẳng còn đau khổ nữa. Tôi nghĩ cuối cùng đã thoát khỏi bóng ma, vượt qua chuyện này rồi. Tôi trở nên chín chắn, rộng lượng hơn. Chỉ là mọi chuyện không hề đơn giản như tôi nghĩ.

Khi tôi bắt đầu thích ứng với hoàn cảnh mới, sau đó xung quanh tôi xuất hiện rất nhiều phụ nữ, tôi thử qua lại với một người trong số đó. Nửa năm sau cô ấy đề nghị chia tay với tôi, nói chúng tôi vẫn nên làm bạn bè thì hơn, tôi rất bình tĩnh chấp nhận. Sau đó tôi lại qua lại thêm với mấy người nữa, nhưng gần như mỗi mối quan hệ chỉ duy trì được vài tháng. Tôi cảm thấy nghi ngờ, vì thế có một lần không nhịn được hỏi một cô gái trong số đó, kết quả cô ấy trả lời, cô ấy cảm thấy tôi không yêu cô ấy, cảm thấy tôi không tập trung cho đoạn tình cảm này, điều đó khiến cô ấy tổn thương. Hơn nữa cô ấy cảm thấy cho dù làm gì cũng không thể thay đổi được, cho nên cô ấy nghĩ chấm dứt thì tốt hơn.

Từ đầu tôi cho rằng chỉ là cô ấy lấy cớ, vì thế tôi cố lấy dũng khí đi hỏi những cô gái trước đó. Có lẽ bởi vì họ đá tôi, nên vẫn đối xử với tôi rất tốt, khi tôi hỏi câu đó, điều khiến tôi chấn động chính là họ cũng trả lời như vậy. Vì thế tôi nhận ra vấn đề nằm ở mình.

Sau đó tôi tự hỏi bản thân, rốt cuộc mình có vấn đề gì, tại sao lại khiến các cô ấy có chung cảm nhận như vậy?

Cuối cùng tôi bình tĩnh suy nghĩ, sau khi trải qua cuộc trò chuyện dông dài với nhóm bạn gái cũ, tôi đã phát hiện hóa ra mình đã thay đổi, trở nên hiểu được phải bảo vệ mình thế nào để tránh khỏi tổn thương, nhưng đồng thời cũng không dám mở rộng lòng đi yêu một người. Hiểu được nguyên do của nó càng khiến tôi bất lực. Hơn nữa có một thời gian dài tôi cũng cho rằng đây không phải là vấn đề lớn. Tôi nghĩ sẽ tốt thôi, một ngày nào đó tôi sẽ gặp được một người phụ nữ mình nhiệt tình yêu thương, lúc đó tất cả vấn đề sẽ biến mất.

Nhưng khi chúng ta gặp lại trên chuyến tàu từ Sapporo đến Otaru, khi tôi nhìn vào ánh mắt em, tôi đột nhiên nhận ra không thể, vấn đề này có lẽ sẽ đeo bám tôi suốt đời.

Mấy hôm trước, em hay nửa đùa nửa giỡn hỏi tôi cô gái trong cửa hàng tiện lợi kia là ai, tôi không trả lời em. Song sự thật là cô ấy là vị hôn thê của tôi, chúng tôi quen nhau ở Boston, cô ấy nhỏ hơn tôi một tuổi, tính cách cởi mở, vô cùng hợp ý tôi. Chúng tôi có cùng sở thích và sở ghét, chúng tôi còn thường xuyên đồng thanh nói ra một câu nào đó. Rất nhiều lúc chúng tôi không cần giải thích gì với nhau hết, chỉ cần nhìn vào mắt nhau là hiểu. Tất cả những người chúng tôi quen biết đều khen chúng tôi xứng đôi, quả là trời sinh một cặp. Khi bọn họ nghe nói tôi đã cầu hôn với cô ấy, tất cả mọi người đều chúc phúc cho chúng tôi. Nhưng quan trọng nhất là cô ấy yêu tôi và tôi cũng vậy, đây là một sự thật không cần phải tranh cãi, chúng tôi sẽ có tương lai hạnh phúc.

Nhưng từ khi chúng ta gặp lại nhau, từ khoảnh khắc ánh mắt em nhìn tôi, cuối cùng tôi đã nhận ra mình sai rồi. Tôi không có cách nào yêu cô ấy được như đã từng yêu em, thậm chí cả những người khác cũng thế. Tôi cho rằng mình đã quên mất em, cho là đã hoàn toàn chỉ yêu mình cô ấy, nhưng thực ra không có, tôi không hề quên em, cũng không quên được nỗi đau em đã gây ra cho tôi. Tôi nhận ra có những vết thương cả đời không thể xoa dịu được, tôi từng tự tin cho rằng đó là lời nói vô căn cứ, nhưng hiện tại tôi tin rồi. Bởi vì mỗi lần khi tôi nhìn vào mắt em, tôi nhìn thấy rõ được chính mình, nhìn tận sâu vào đáy lòng mình, nhìn thấy tôi từng yêu em như vậy, lại nhìn thấy sự bàng hoàng và sợ sệt của tôi chân thật nhất. Thực ra, tôi sẽ không và cũng không có cách nào yêu một người vô tư như trước, tôi trở nên giống như em, sau khi chịu tổn thương chỉ yêu bản thân mình đã trở thành bản năng.

Sau chuyện xảy ra trong thang máy, hôm sau tôi lập tức từ chức. Tôi tự nhủ với bản thân còn có vị hôn thê, còn có cha mẹ, tôi quyết định quay về Boston. Ban đầu cô ấy cảm thấy khó hiểu, lúc trước tôi là người đề nghị về đây, hiện tại cũng là tôi nói rời đi, nhưng cuối cùng cô ấy vẫn đồng ý. Chúng tôi quyết định qua Tết âm lịch sẽ quay về, tôi nói nếu tôi đã từ chức rồi thì nhân dịp này quay về tìm nhà. Vì thế tôi mua vé máy bay, một mình đeo ba lô đi. Song ma xuy quỷ khiến, chuyến bay của tôi lại quá cảnh ở Tokyo, lúc mua vé bọn họ họ tôi có muốn ở lại Nhật chơi vài ngày không, gần như là theo phản xạ, tôi nghĩ trước khi về Boston phải quay lại nơi này một lần, không vì gì hết, chỉ là tôi muốn quay lại xem thôi.
Tôi đã nói gặp lại em ở đây, ở bên em, tất cả đều nằm ngoài tính toán, nhưng cũng là hợp lý. Dù em có tin hay không thì ngay từ đầu tôi đã từng thề đừng trở nên giống như em, nhưng tôi đã thua rồi. Đối với tôi mà nói cho dù quá khứ đã qua bao lâu, cho dù tôi đã trải qua chuyện gì, có được gì, mất đi gì, nhưng em vẫn là em. Em vẫn là liều thuốc độc trí mạng, là loại thuốc phiện không cai được. Tôi không muốn phản bội, làm tổn thương người khác giống như em, song trên thực tế cuối cùng tôi lại làm như vậy.

Lúc ở bên em, tâm trạng của tôi rất phức tạp, vừa áy náy vừa đau khổ, nhưng cũng có cả đam mê và vui vẻ, nhưng tất cả chỉ có một kết quả là chết lặng. Tôi cảm thấy tôi vẫn còn yêu em, người tôi yêu nhất chỉ có mình em, tôi không muốn thừa nhận điều này, nhưng đây là sự thật. Song tôi đã không còn là tôi của ban đầu, tình yêu của tôi không thể còn được vô tư như xưa bao gồm cả em. Cho nên tôi biết chúng ta sẽ không thể vui vẻ được. Có lẽ vào một khoảnh khắc nào đó, chúng ta quả thật đã từng yêu nhau, nhưng thời khắc ấy đã qua rồi, con người không thể tìm lại quá khứ, không ai phủ nhận được điều này.

Tôi không thể ở bên em, tôi phải trở về bên cô ấy. Tôi biết nếu tôi ở bên em, thế giới này sẽ có thêm một người như “tôi” bởi vì chịu tổn thương quá sâu nên không có cách nào hoàn toàn yêu người khác. Tôi không muốn làm như vậy, tôi không muốn làm tổn thương cô ấy, giống như tôi không muốn làm tổn thương em, giống như em luôn miệng nói “Tôi không muốn làm tổn thương cậu” vậy. Tôi chấp nhận lời giải thích và tự trách của em, tôi tin tưởng em, tôi đã không còn hận em nữa. Chỉ là cho dù tôi tin tưởng tất cả lời nói của em, nhưng không thể phủ nhận được sự thật là em từng làm tổn thương tôi. Chỉ sợ không có ai thay đổi được điều này.

Tôi cảm thấy mình làm như vậy thật đê tiện, cũng làm tổn thương cả em nữa. Song tôi muốn nói hiện tại có lẽ tôi giống như em năm đó, trong lòng yêu một người, nhưng về phương diện khác lại không thể không lựa chọn ở bên người khác. Khi tôi nhận ra điều này, ngoài việc cảm thán số phận trêu ngươi thì không còn cách giải thích nào khác. Em có thể hận tôi, có thể mắng tôi, thậm chí có thể cầu cho tôi trải qua nỗi đau giống em, nỗi đau mà tôi chưa từng hiểu được, chỉ là lúc này, tôi phải làm như vậy.

Tôi không biết sau này chúng ta còn có thể gặp lại hay không, nếu có hy vọng đó là lúc hai ta đã quên lẫn nhau.

Tạm biệt.

Chúc Gia Dịch”

Tôi từng nhận xét lý trí thì cảm thấy đây là kết thúc hợp lý nhất, con tim thì mong muốn họ có một kết thúc hạnh phúc. Chỉ là khoảng cách giữa lý tưởng và thực tế quá xa xôi, con người đều sẽ bị thực tế quất cho những nhát roi máu chảy đầm đìa rồi mới trưởng thành. Chúc Gia Dịch của năm 28 tuổi đã không còn là chàng trai xốc nổi, bồng bột, yêu hết mình không giữ lại gì cho bản thân của năm 25 tuổi. Chúc Gia Dịch của ngày xưa đã mất rồi, dù có là Tưởng Dao người cậu yêu thương nhất thì cậu cũng không thể trao trọn con tim như xưa. Bạn hỏi tôi sự lựa chọn của Chúc Gia Dịch có hợp lý không? Tôi vẫn sẵn sàng trả lời là hợp lý bởi cậu ấy là một người đàn ông biết chịu trách nhiệm cho những lựa chọn của mình. Tuy nhiên tôi vẫn hận cậu vì sự bất công của cậu đối với Tưởng Dao. Cô ấy của ba năm sau đã không còn quá nhiều động lực, cô ấy có thể già đi về số tuổi, nhưng linh hồn của cô ấy mỏng manh dễ vỡ hơn bất cứ lúc nào. Những nỗi đau trước kia không là há gì bằng cái cú đẩy mạnh mẽ cuối cùng của cậu. Nếu Tưởng Dao là Hannah trong phim “13 the reasons why” tôi nghĩ chắc cô ấy sẽ liệt kê hẳn n lý do về cậu là người khiến cô ấy đi đến bước đường cùng.

“Không phải khúc tình ca” phơi bày hết tất cả mọi mặt xấu xí trong đời sống này: cuộc hôn nhân bế tắc mà không thể vứt bỏ, ngoại tình cả trong tư tưởng và thể xác, bạn bè hơn chục năm vẫn có thể sẵn sàng bán đứng nhau bất cứ lúc nào, con người luôn đặt lợi ích của mình lên hàng đầu, tự sát luôn là cách phụ nữ thường chọn khi níu giữ đàn ông. Nếu bạn muốn tìm một cuốn truyện màu hồng trong tác phẩm này thì không có đâu vì càng tìm bạn chỉ càng nghe thấy tiếng trái tim nát bấy. Nếu muốn tìm một liều thuốc hàn gắn trái tim tổn thương thì cũng xin đừng rớ vào vì nó là thuốc độc. Nếu muốn đọc giai xinh gái đẹp thâm tình thì có đấy chỉ là họ không ở bên nhau thôi. Nếu muốn có được bài học nào đó từ tác phẩm thì chắc chắn sẽ học được luôn phải yêu bản thân mình, đừng bao giờ đặt hết mọi thứ vào một người đàn ông. Phụ nữ cần phải có một sự nghiệp vững vàng để bảo bọc mình trong mọi thời khắc gian khó nhất, để mà ít nhất không có đàn ông thì bạn còn có công việc bận rộn vùi đầu để quên đi và còn có tiền cho những thú vui khác. Lời cuối muốn nhắn nhủ là đừng sống như Chúc Gia Dịch và Tưởng Dao.