“Một tiểu thuyết đầy cảm xúc, một cuốn sách đưa ta đi từ tiếng cười đến những giọt nước mắt với các nhân vật hài hước và cuốn hút.”  – Ban giám khảo giải thưởng Prix des Maisons de la Presse.

Violette Toussaint sống mà như chết. Người phụ nữ ấy bị mẹ đẻ bỏ rơi ngay khi vừa lọt lòng, tới lượt cô con gái nhỏ mà cô yêu thương nhất lại bỏ cô mà đi trong một tai nạn thảm khốc, rồi cả đến người chồng một ngày kia cũng không còn ở lại bên cô. Cuộc đời của một nhân viên gác chắn nơi ga xép với những chuyến tàu nhỏ mỗi ngày đến rồi đi hay của một người quản trang tại nghĩa trang tỉnh lẻ chuyên đón nhận người chết và chăm sóc các phần mộ tưởng chừng chỉ gắn chặt với mất mát, buồn đau, rồi úa tàn dần theo năm tháng. Nhưng sự sống là mầu nhiệm, hy vọng vẫn còn đó, hạnh phúc lại có dịp được hồi sinh khi hoa kia được thay nước, khi chính con người vẫn tin vào cuộc đời.

Một câu chuyện sẽ ở lại lâu trong lòng độc giả. Nhẹ nhàng mà thấm thía. Bởi dẫu có lẽ không ít lần lấy đi nước mắt của người đọc, câu chuyện về tình yêu, tổn thương và hy vọng này cuối cùng sẽ để lại trong ta những cảm xúc tích cực, hạnh phúc cùng niềm mãn nguyện êm đềm một khi đã lật giở đến những trang cuối.

VỀ TÁC GIẢ:

Valérie Perrin sinh năm 1967 tại Gueugnon, Pháp. Ngoài viết văn, bà còn là một nhiếp ảnh gia hậu trường và nhà biên kịch, nhưng các tác phẩm văn chương mới chính là thứ đưa tên tuổi của bà đến với đông đảo công chúng. Tiểu thuyết đầu tay của Perrin, tạm dịch Những người bị lãng quên ngày Chủ nhật (Les Oubliés du dimanche) giành được gần mười giải thưởng. Tiểu thuyết thứ hai, Hoa vẫn nở mỗi ngày cũng giành nhiều giải thưởng, nổi bật là Prix des Maisons de la Presse.

***

“Hoa vẫn nở mỗi ngày”: Còn sống là còn hy vọng
08/04/2021

– Những gì xuất hiện trong “Hoa vẫn nở mỗi ngày” đều hấp dẫn và tinh tế, đậm chất kịch sân khấu trong từng lớp màu của ảnh chụp phơi sáng.

Nền văn học hiện đại Pháp không chỉ nổi tiếng với những tác phẩm lãng mạn, mà những tác phẩm gai góc, khác thường, khi khai thác được những mặt trái vẫn có sức hấp dẫn riêng với bạn đọc. Với độc giả Việt Nam, sau Trong khi chờ Bojangles, Chuyện Sarah, mới đây, Hoa vẫn nở mỗi ngày của Valérie Perrin đã được giới thiệu như một đại diện mới nhất cho nền văn chương đầy tinh tế này.

Cuốn sách là câu chuyện xoay quanh nhân vật Violette Toussaint – người phụ nữ trung tuần sống mà như đã chết. Mọi chuyện khởi đầu không hề suôn sẻ với những bi kịch tuổi thơ, để rồi người phụ nữ ấy lớn lên, tìm được tiếng nói riêng và đi theo tiếng gọi của con tim mình.

Khi Léo được sinh ra, Violette cảm thấy bản thân như được tái sinh, những tưởng sẽ có một khởi đầu mới, thế nhưng những gì rơi xuống đời cô chỉ toàn bi kịch. Từ sự dần dần xa cách của chồng, đến mối quan hệ không thể hóa giải với bố mẹ anh, mà đỉnh điểm là trận hỏa hoạn đã cướp Léo ra khỏi đời cô…

Violette mang theo mình con tim rỉ máu, để trong một lần đến với nghĩa trang nơi chôn cất Léo, cô gặp người quản trang cũ, và cuộc đời từ đó xoay chuyển một cách không thể ngờ tới.

Ngoài việc sáng tác văn chương, Valérie Perrin cũng đồng thời là một nhiếp ảnh gia hậu trường và nhà biên kịch, nên những gì xuất hiện trong Hoa vẫn nở mỗi ngày đều hấp dẫn và tinh tế, đậm chất kịch sân khấu trong từng lớp màu của ảnh chụp phơi sáng. Từ cách chọn những nhân vật có tính cách và câu chuyện phần nào quen thuộc, đến việc sắp xếp mạch truyện một cách khéo léo, cuốn tiểu thuyết này không chỉ thu hút người đọc ở mặt cảm xúc, mà còn là động cơ, kết cấu, nhịp chảy – khiến không ai có thể đặt quyển sách xuống khi đã cầm nó trên tay.

Các nhân vật trong tiểu thuyết này được Valérie Perrin chọn lựa một cách phù hợp và có nhiều nét riêng. Cô vẽ nên vòng tròn an toàn với những nhân vật “kinh điển” của các vở kịch, khi người chịu trách nhiệm nâng đỡ cảm xúc là một bà mẹ, và hơn thế nữa, là một bà mẹ đau đớn vì mất con.

Để tăng thêm những khúc quanh của câu chuyện, đó còn là người chồng quyến rũ nhưng bội phản, là gia đình chồng không thể chấp nhận, là người bạn già, đàn ông cuốn hút, trẻ em ngây thơ… Một vũ trụ nhân vật thân quen nhưng rất hài hòa.

Trên nền móng những nhân vật ấy, câu chuyện dần được bóc tách như từng lớp vỏ của củ hành tây. Ở mỗi chặng khác nhau, nhiều khuôn mặt, nhiều câu chuyện dần dần hiện ra dưới nhiều góc nhìn. Điều Valérie làm được rất tốt là cô không đi theo hướng tuyến tính nhàm chán, vì những bi kịch hay câu chuyện này của Hoa vẫn nở mỗi ngày là không hiếm thấy, nhưng bằng sự sắp xếp lộn xộn, việc đảo góc nhìn, hay tháo gỡ từng nút thắt như những tiểu thuyết nặng về trinh thám, đã giữ chân người đọc với cuốn sách có dung lượng lớn này.

Vũ trụ nhân vật của Valérie đều là những nhân vật nhỏ bé và chịu nhiều tổn thương. Trong họ có một điểm chung là sự kìm nén, dằn vặt vẫn luôn xuất hiện thường trực. Họ sống trong hiện tại nhưng luôn nghĩ về quá khứ, để rồi mắc kẹt như thứ thuốc súng chuẩn bị châm ngòi từ khẩu đại bác. Họ vô vọng không thoát ra được, bởi quá khứ chính là chất độc đối với hiện tại, xem đi xét lại chính là chết đi một chút.

Ở “khu vườn của các linh hồn” đó, thế giới rộng mở ra ngoài câu chuyện, để từ đó ta thấy được những tình cảm đẹp, những điều giấu kín còn luôn tồn tại. Đó có thể là chuyến viếng thăm của các tình nhân bí mật, cũng có thể là chốn nương thân của các bà góa tìm lại cơ hội sau khi chồng chết, và cũng là nơi tìm đến cuối cùng của các linh hồn không còn ràng buộc. Nơi các lời hứa được thực hiện, nơi những bóng dáng thiên đường đã được toại nguyện, để rồi mỉm cười hạnh phúc.

Hy vọng sau những bi kịch luôn là điểm chung của văn chương Pháp, dường như đã trở thành tính cách và nét đặc trưng của đất nước này. Hoa vẫn nở mỗi ngày cũng không nằm ngoài dòng chảy ấy, khi từng chi tiết, câu chuyện dần dẫn ta về sự thật cốt lõi, để ta nhận ra rằng, phía cuối con đường luôn là ánh sáng ngập tràn hy vọng.

Đó có thể là sự chữa lành cùng với thời gian trong Violette, khi cô dần tìm được niềm vui và sự đồng cảm ở những người khác. Cũng có thể là những tháng hè khi trở lại biển Địa Trung Hải và cảm nhận được Léo vẫn luôn bên mình. Là Gabriel về với Irène, Sasha đi đến sông Hằng, chối từ chôn cất cùng với tình yêu ông đã dối lừa… Tất cả đều hướng về tương lai tươi sáng của tin yêu và hy vọng. Như một câu nói của người quản trang già: “Cuộc đời chúng ta là một tuyển tập những bất hạnh lớn lao, những hạnh phúc nhỏ nhoi và rồi đây, những niềm hy vọng”.

Trong chính địa hạt chết chóc của những linh hồn tưởng chừng mãi lìa xa nhau, là nơi mỗi người tìm về, thắp nên hy vọng như những đóa hoa nở chào ngày mới. Hoa vẫn nở mỗi ngày của Valérie Perrin đã trở thành cuốn sách bán chạy nhất nước Ý năm 2020, và đoạt giải thưởng danh giá Prix Maison de la Presse.

Ngô Minh

***

[REVIEW] Hoa Vẫn Nở Mỗi Ngày – Valérie Perrin

Ngay từ những trang đầu, mình đã có một dự cảm đây là một 4 5 sao rồi đây, và khi đóng cuốn sách này lại, thì mình tin đây sẽ trở thành một trong số những cuốn sách hay nhất 2022 của mình.

Cuốn sách có mở đầu cực kì ấn tượng: “Các hàng xóm láng giềng của tôi chẳng sợ điều gì. Họ không có gì phải lo lắng, không phải lòng ai, không cắn móng tay, không tin vào thuyết ngẫu nhiên, không hứa hẹn, không gây ồn, không có bảo hiểm xã hội,…., Họ không xu nịnh, không tham vọng, không thù hằn,… Họ là người chết.”

Với bối cảnh chủ yếu tại một nghĩa trang, đây là câu chuyện về cuộc đời đau khổ của bà Violette cùng người chồng “không còn gì để nói” của bà, cùng những mẩu truyện của những nhân vật xung quanh 2 vợ chồng. Đối với mình, trong ngôn ngữ và nhận thức của mình, “Hoa vẫn nở mỗi ngày” như một áng thơ buồn, đặt giữa một trời thu se lạnh, bên một tách trà nóng, ở giữa một vườn hoa. Cuốn sách mang lại rất nhiều những cảm xúc mạnh mẽ và chắc chắn sẽ đọng lại trong lòng người đọc rất lâu. Nó nhẹ nhàng, tha thiết, nó đau đớn, buồn bã, nó mạnh mẽ, kiên cường, nó đau thương, bất hạnh. Nhưng cuối cùng những tia nắng ấm vẫn chiếu xuyên qua được những áng mây đen, đem lại hạnh phúc cho người đọc, dù trên cả họ sẽ thấy buồn nhiều hơn.

Xưa nay ta cực kì sợ những gì liên quan đến cái chết, nhất là những khi ở nhà tang lễ hay ở nghĩa trang, bởi nó đem lại sự lạnh giá cả ở trong cảnh vật lẫn trong lòng người, khi ta bị buộc phải tin rằng những người thân yêu của ta đang rời xa ta mãi mãi. Nhưng thật lạ lùng, mình lại thích nghĩa trang Brancion-en-Chalon, mình yêu những thợ đào huyệt, những người làm ở nhà tang lễ, người quản trang, yêu những chú chó, chú mèo trung thành với chủ quyết không rời nơi chủ mình đang ở cho dù họ ở cách chúng mấy tấc đất… Đặc biệt, mình yêu những bài diệm mà những người thân đọc lên để vĩnh biệt người nằm xuống. Nó nhẹ nhàng, chứa đầy cảm xúc, nó nói lên cả cuộc đời của người ra đi ấy thế nào, bởi “ta có thể nhìn thấy cuộc đời mỗi người thông qua vẻ đẹp của lễ tang người ấy”.

Không những đẹp, buồn, sách còn mang đến cho chúng ta những niềm hạnh phúc không nói thành lời, những câu chuyện tình yêu đẹp như trong mơ. Mình cực kì thích “Hoa vẫn nở mỗi ngày” ở một điểm là em nó không hề nhàm chán, vì có twist hẳn hoi nhé quý vị. Sách cũng đưa ra rất nhiều vấn đề: gia đình, bạn bè, giới tính, tình yêu, sự giáo dục, tình mẫu tử, xã hội, động vật, sự sống, cái chết,… và mọi vấn đề đều được tác giả giải quyết dứt điểm hết, không cái nào bị bỏ dở và hướng đi đều cực kì hợp lý, cái kết quá tuyệt vời. Những thứ mình tưởng thế hóa ra lại không thế. Người mình nghĩ là vô tâm, vô trách nhiệm thì lại có một tâm hồn tổn thương và một quá khứ đau đớn nhưng trái tim thì vẫn ấm áp.

Toàn bộ cuốn sách đẹp đến nao lòng, và khiến mình khóc đến trôi hết chữ giữa đêm, ai mượn mình sách thấy vệt lạ lạ thì là nước mắt đó nha. Hay hơn cả, bạn sẽ không khóc chỉ vì buồn, mà còn khóc vì những hạnh phúc nhỏ mà cuốn sách này mang lại.

Bên cạnh đó, sách cực nhiều quote hay nhé. 
“Ta không chọn được người ta yêu,…, như thế thì đơn giản quá.”

Bài viết của độc giả, đăng lại từ Instagr book.msthings

Mời các bạn đón đọc Hoa Vẫn Nở Mỗi Ngày của tác giả Valérie Perrin & Nguyễn Thị Tươi (dịch).