***

Có thể nói, không có đề tài thảo luận nào dễ gây tranh cãi như Trung Quốc, đặc biệt tại Việt Nam hiện nay. Phải thành thật thú nhận rằng, tôi là người hâm mộ Trung Quốc “từ đầu đến chân”, nhưng có khi cũng phải rà soát lại sự hâm mộ của mình khi có được thông tin mới. Chẳng ai phủ nhận rằng, Trung Quốc là một đất nước vĩ đại về nhiều mặt. Trên nhiều phương diện như: văn hóa, tổ chức chính trị, quản lý kinh tế, kinh doanh thương mại,… Trung Quốc có thể đóng vai trò làm tấm gương soi cho Việt Nam. Soi để học hỏi những điều tích cực và tránh né những sai lầm mà quốc gia khổng lồ này đã phạm phải (Cách mạng Văn hóa là một ví dụ).

Trên bình diện toàn cầu, việc học hỏi nghiên cứu về quốc gia khổng lồ này lúc nào cũng thu hút được sự quan tâm của giới trí thức và truyền thông. Trong quan hệ quốc tế ngày nay, Trung Quốc nghiễm nhiên đóng vai trò quyết định không thua kém gì so với các siêu cường thế giới khác. Trong bộ sách nổi tiếng Thế giới đi về đâu? (NXB. Thế Giới, Hà Nội, 2010), tác giả Grzegorz W. Kolodko đã dành rất nhiều trang giấy cho vai trò của Trung Quốc trong thế giới đương đại. Ông viết: “Trung Quốc đã đi theo con đường của Trung Quốc, là con đường đặc biệt đúng đắn nếu nhìn từ góc độ phát triển” (tr.316).

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc của Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu với nhiều hình ảnh minh họa sinh động, đã cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về Trung Quốc đương đại sau 30 năm cải cách kinh tế. Tất cả các phương diện của kinh tế, văn hóa, xã hội Trung Quốc đều được đề cập đến một cách ngắn gọn, có sức khái quát cao, dễ cho người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản: chế độ chính trị, kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội, địa lí, pháp luật, ngoại giao, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, môi trường. Có thể nói đây là bộ bách khoa toàn thư về Trung Quốc hiện đại. Tôi cảm thấy hơi thất vọng khi thấy thiếu những phần bàn về nghệ thuật, điện ảnh, văn học, triết học, ẩm thực, y học, phong thủy, nhưng có lẽ như vậy lại tốt hơn. Nếu những người chủ biên quá ôm đồm, bộ sách chắc chắn sẽ dầy gấp đôi, dễ làm người đọc khiếp đảm. Vả lại, đã có khá nhiều các bộ toàn thư khác liên quan đến văn học và triết học rồi, sự đóng góp của bộ sách sẽ không có điểm nhấn rõ rệt.

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc gồm có:

***

“Bảo Tàng Trung Quốc” của tác giả Lê Tiên Diệu và La Triết Văn là một phần trong bộ sách “Nhân Văn Trung Quốc” do Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu phát hành. Cuốn sách nhấn mạnh rằng để hiểu sâu về Trung Quốc, chỉ dựa vào tư liệu lịch sử trên giấy là chưa đủ. Với lãnh thổ rộng lớn và lịch sử lâu đời, Trung Quốc sở hữu vô số di tích và văn vật quý giá, phần lớn được lưu giữ trong khoảng 2.500 viện bảo tàng trên cả nước. Những hiện vật này không chỉ có giá trị tri thức mà còn mang ý nghĩa lịch sử vượt trội so với sách vở.

Tác phẩm tập trung giới thiệu các viện bảo tàng tiêu biểu, được tuyển chọn kỹ lưỡng, chủ yếu là những đơn vị bảo tồn văn vật trọng điểm của quốc gia. Một số trong đó được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Qua các mô tả, cuốn sách không chỉ cung cấp thông tin về hiện vật mà còn tái hiện hành trình lịch sử, văn hóa và sự phát triển của Trung Quốc qua các thời kỳ. Tác giả bày tỏ mong muốn cuốn sách sẽ trở thành “kim chỉ nam” cho những ai muốn khám phá di sản văn hóa Trung Hoa thông qua các bảo tàng.

---

Đánh giá sách

“Bảo Tàng Trung Quốc” là một tác phẩm giá trị, đặc biệt dành cho những người yêu thích lịch sử, văn hóa và muốn khám phá Trung Quốc qua lăng kính vật chất thay vì chỉ qua sách vở. Điểm mạnh của cuốn sách nằm ở cách tiếp cận độc đáo: thay vì kể chuyện lịch sử theo lối truyền thống, tác giả Lê Tiên Diệu và La Triết Văn dẫn dắt người đọc qua các hiện vật trong bảo tàng, nơi mỗi món đồ đều kể một câu chuyện riêng về quá khứ của Trung Hoa. Việc tập trung vào các bảo tàng trọng điểm và những di sản được UNESCO công nhận giúp tăng tính thuyết phục và uy tín cho nội dung.

Cuốn sách được hỗ trợ bởi hình ảnh minh họa sinh động (nếu có trong phiên bản ebook), giúp người đọc dễ dàng hình dung các hiện vật và không gian bảo tàng. Điều này không chỉ làm tăng tính hấp dẫn mà còn biến tác phẩm thành một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho những ai có ý định du lịch văn hóa đến Trung Quốc.

Tuy nhiên, cuốn sách có thể không đáp ứng được kỳ vọng của những độc giả muốn đi sâu vào chi tiết lịch sử hoặc phân tích học thuật về từng hiện vật, vì nội dung dường như mang tính giới thiệu tổng quan hơn là nghiên cứu chuyên sâu. Ngoài ra, việc chỉ chọn lọc một số bảo tàng tiêu biểu có thể khiến người đọc bỏ lỡ thông tin về những địa điểm ít nổi tiếng nhưng vẫn giàu giá trị văn hóa.

Tóm lại, “Bảo Tàng Trung Quốc” là một tác phẩm đáng đọc, đặc biệt phù hợp với những ai muốn có cái nhìn trực quan và sinh động về di sản văn hóa Trung Hoa. Nó không chỉ là một cuốn sách mà còn là lời mời gọi khám phá thực tế, xứng đáng được đánh giá cao vì sự kết hợp giữa thông tin, hình ảnh và ý nghĩa hướng dẫn du lịch văn hóa.