***

Có thể nói, không có đề tài thảo luận nào dễ gây tranh cãi như Trung Quốc, đặc biệt tại Việt Nam hiện nay. Phải thành thật thú nhận rằng, tôi là người hâm mộ Trung Quốc “từ đầu đến chân”, nhưng có khi cũng phải rà soát lại sự hâm mộ của mình khi có được thông tin mới. Chẳng ai phủ nhận rằng, Trung Quốc là một đất nước vĩ đại về nhiều mặt. Trên nhiều phương diện như: văn hóa, tổ chức chính trị, quản lý kinh tế, kinh doanh thương mại,… Trung Quốc có thể đóng vai trò làm tấm gương soi cho Việt Nam. Soi để học hỏi những điều tích cực và tránh né những sai lầm mà quốc gia khổng lồ này đã phạm phải (Cách mạng Văn hóa là một ví dụ).

Trên bình diện toàn cầu, việc học hỏi nghiên cứu về quốc gia khổng lồ này lúc nào cũng thu hút được sự quan tâm của giới trí thức và truyền thông. Trong quan hệ quốc tế ngày nay, Trung Quốc nghiễm nhiên đóng vai trò quyết định không thua kém gì so với các siêu cường thế giới khác. Trong bộ sách nổi tiếng Thế giới đi về đâu? (NXB. Thế Giới, Hà Nội, 2010), tác giả Grzegorz W. Kolodko đã dành rất nhiều trang giấy cho vai trò của Trung Quốc trong thế giới đương đại. Ông viết: “Trung Quốc đã đi theo con đường của Trung Quốc, là con đường đặc biệt đúng đắn nếu nhìn từ góc độ phát triển” (tr.316).

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc của Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu với nhiều hình ảnh minh họa sinh động, đã cung cấp cho người đọc một bức tranh toàn cảnh về Trung Quốc đương đại sau 30 năm cải cách kinh tế. Tất cả các phương diện của kinh tế, văn hóa, xã hội Trung Quốc đều được đề cập đến một cách ngắn gọn, có sức khái quát cao, dễ cho người đọc nắm bắt được những thông tin cơ bản: chế độ chính trị, kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội, địa lí, pháp luật, ngoại giao, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, môi trường. Có thể nói đây là bộ bách khoa toàn thư về Trung Quốc hiện đại. Tôi cảm thấy hơi thất vọng khi thấy thiếu những phần bàn về nghệ thuật, điện ảnh, văn học, triết học, ẩm thực, y học, phong thủy, nhưng có lẽ như vậy lại tốt hơn. Nếu những người chủ biên quá ôm đồm, bộ sách chắc chắn sẽ dầy gấp đôi, dễ làm người đọc khiếp đảm. Vả lại, đã có khá nhiều các bộ toàn thư khác liên quan đến văn học và triết học rồi, sự đóng góp của bộ sách sẽ không có điểm nhấn rõ rệt.

Bộ sách Nhân Văn Trung Quốc gồm có:

***

“Ẩm Thực Trung Quốc” của tác giả Lưu Quân Như, do TS. Trương Gia Quyền dịch, là một phần trong bộ sách “Nhân Văn Trung Quốc” do Nhà xuất bản Truyền bá Ngũ Châu phát hành. Cuốn sách khám phá vai trò quan trọng của ẩm thực trong đời sống và văn hóa Trung Hoa, dựa trên câu ngạn ngữ nổi tiếng “Dân dĩ thực vi tiên” (Người dân xem miếng ăn là quan trọng hàng đầu). Với người Trung Quốc, ăn không chỉ để no mà còn là biểu hiện của sự “có phước”, thể hiện qua việc biết thưởng thức và tận hưởng ẩm thực.

Tác phẩm trích dẫn lời Khổng Tử: “Ẩm thực nam nữ, nhân chi đại dục tồn yên” (Ăn uống và tình cảm nam nữ là những ham muốn lớn để sinh tồn của con người), khẳng định thái độ tích cực của người Trung Quốc trong việc coi ẩm thực như một nghệ thuật sống. Sách nhấn mạnh sự đa dạng của ẩm thực Trung Quốc, từ các món ăn độc đáo, khẩu vị địa phương phong phú trên lãnh thổ rộng lớn, đến việc quảng bá văn hóa ẩm thực ra toàn thế giới. Ngày nay, các món ăn Trung Quốc đã trở nên phổ biến ở nhiều thành phố toàn cầu, minh chứng cho sức ảnh hưởng sâu rộng của nền ẩm thực này.

Cuốn sách không chỉ giới thiệu các món ăn mà còn phân tích ý nghĩa văn hóa, lịch sử và triết lý đằng sau chúng, từ cách chế biến, nguyên liệu cho đến phong cách thưởng thức, phản ánh sự phong phú và tinh tế của di sản ẩm thực Trung Hoa.

---

Đánh giá sách

“Ẩm Thực Trung Quốc” là một tác phẩm hấp dẫn, không chỉ dành cho những người yêu thích nấu ăn mà còn cho bất kỳ ai quan tâm đến văn hóa Trung Hoa. Điểm mạnh của cuốn sách nằm ở cách tiếp cận toàn diện: vừa cung cấp thông tin về các món ăn đặc trưng, vừa lồng ghép yếu tố lịch sử và triết học để làm nổi bật ý nghĩa sâu xa của ẩm thực trong đời sống người Trung Quốc. Tác giả Lưu Quân Như đã khéo léo biến một chủ đề tưởng chừng đơn giản thành một câu chuyện văn hóa đầy cuốn hút, giúp người đọc hiểu rằng ẩm thực không chỉ là nghệ thuật nấu nướng mà còn là biểu tượng của sự sống và hạnh phúc.

Bản dịch của TS. Trương Gia Quyền được thực hiện công phu, giữ được tinh thần của nguyên tác và truyền tải rõ ràng các khái niệm phức tạp. Những hình ảnh minh họa (nếu có trong ebook) là một điểm cộng, giúp tăng tính trực quan và làm sống động hơn các mô tả về món ăn cũng như phong tục liên quan.

Tuy nhiên, cuốn sách có thể thiếu chiều sâu ở một số khía cạnh, chẳng hạn như không đi sâu vào sự giao thoa ẩm thực Trung Quốc với các nền văn hóa khác trong bối cảnh toàn cầu hóa, hoặc chưa đề cập đủ đến những tranh cãi về nguồn gốc một số món ăn nổi tiếng. Với những độc giả mong đợi một phân tích chi tiết hơn về kỹ thuật nấu ăn hoặc công thức cụ thể, cuốn sách có thể hơi thiên về lý thuyết thay vì thực hành.

Nhìn chung, “Ẩm Thực Trung Quốc” là một tác phẩm đáng đọc, mang đến cái nhìn phong phú và sống động về một khía cạnh quan trọng của văn hóa Trung Hoa. Đây là nguồn tài liệu hữu ích cho những ai muốn khám phá sự giao thoa giữa ẩm thực và triết lý sống, đồng thời hiểu thêm về sức ảnh hưởng toàn cầu của nền ẩm thực này. Cuốn sách xứng đáng được đánh giá cao vì sự kết hợp hài hòa giữa kiến thức và cảm hứng.