Ngân Hàng Đột Phá

Tóm tắt & Review (Đánh Giá) sách Ngân Hàng Đột Phá của tác giả Brett King:

Sự hồi sinh và tái thiết của ngành ngân hàng
Đột phá là một khái niệm còn tương đối mới mẻ trong ngành dịch vụ tài chính. Ngoài một vài ngoại lệ như áp lực bãi bỏ quy định trong những năm 1970, ngành ngân hàng không phải là môi trường của những phát minh nhảy vọt hay chuyển biến lớn trong tương quan giữa những bên có liên quan. Tất nhiên, luôn có những trường hợp mua bán sáp nhập, cũng như việc hợp nhất trong ngành thỉnh thoảng cũng xảy ra, nhưng chưa từng có chuyển biến nào mang tính đột phá sâu sắc như những gì chúng ta chứng kiến gần đây, chẳng hạn trong ngành công nghiệp âm nhạc hay xuất bản, hoặc động lực mới trong ngành viễn thông đi cùng với việc chuyển đổi từ điện tín sang điện thoại, và sau đó là từ điện thoại cố định sang di động hiện nay.

Giữa đợt khủng hoảng tài chính năm 2009, Paul Volcker, cựu Cục trưởng Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, đã lên tiếng chỉ trích ngành công nghiệp tài chính vì tính thiếu đột phá từ trước đến nay của nó:

Tôi ước gì có ai đó cho tôi thấy một chứng cứ mỏng manh chỉ ra mối liên hệ giữa cải tiến trong ngành tài chính với lợi ích của nền kinh tế.

– Paul Volcker bình luận trên tờ Thời báo Wall Street, bài viết Tương lai của sáng kiến tài chính, ngày 12 tháng 7 năm 2009

Volcker cho rằng phát minh lớn gần đây nhất trong ngành ngân hàng chính là chiếc máy ATM. Volcker có điểm đúng. Nhìn chung, ngành ngân hàng không có thay đổi vật chất thật sự nào trong hàng trăm năm nay. Nhìn bề ngoài thì hình thức hoạt động của các chi nhánh ngân hàng từ thế kỷ XIX cũng không khác mấy so với ngày nay. Dù chúng ta có một vài ý tưởng được gọi là ngân hàng của tương lai, nhưng thực chất cách chúng ta vận hành ngân hàng vẫn hầu như không có gì thay đổi trong suốt mấy trăm năm.

Ít nhất đó cũng là thực tế cho đến chục năm trở lại đây, khi mạng Internet phát triển mạnh. Ngày nay, chúng ta chứng kiến nhiều chuyển biến đáng kể trong ngành ngân hàng, hành vi khách hàng và cách thức phân phối sản phẩm và dịch vụ ngân hàng. Chúng ta đã chứng kiến nhiều thay đổi ngoạn mục bắt nguồn từ công nghệ như mạng Internet, mạng xã hội và ngân hàng trực tuyến. Khủng hoảng kinh tế toàn cầu gần đây đã khiến niềm tin vào các thương hiệu ngân hàng nói chung sứt mẻ nghiêm trọng, và dù niềm tin này có thể được xây dựng lại trong thời gian tới, đây vẫn là nguyên nhân khiến cách tiếp cận truyền thống trong ngành ngân hàng bị thử thách một cách công khai. Chúng ta có mạng xã hội và sự tham gia của cộng đồng mang đến tính minh bạch trước đây chưa từng có đối với các thảo luận về tính hiệu quả của ngân hàng, dịch vụ hỗ trợ khách hàng và phí ngân hàng. Chúng ta có các mô hình hoạt động ngân hàng, thanh toán, và/hoặc các hình thức gần giống ngân hàng đang nở rộ và thách thức các hình thức truyền thống.

Hoàn toàn có khả năng là các ngân hàng, với gánh nặng thủ tục, quy định nghiêm ngặt về an toàn vốn, cơ cấu cũ kĩ và cồng kềnh, cùng nhiều quy ước thâm căn cố đế, có thể gặp vấn đề khi tìm cách thích nghi với những thay đổi mang tính cốt lõi này. Hãy nghĩ đến Kodak, Borders và Blockbuster như những ví dụ về các doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác đã phải đầu hàng trước những mô hình hoạt động đột phá hơn, thay đổi trong hành vi khách hàng hoặc chuyển biến công nghệ.

Tuy nhiên, một số ngân hàng cũng có thể tồn tại mà không bị ảnh hưởng vì họ có khả năng hướng những nguồn lực có tính quyết định của mình vào việc cải tạo con thuyền lớn. Đó chính là thương hiệu và cách thức vận hành của ngân hàng. Họ có khả năng khoác lớp áo mới từ những trải nghiệm khách hàng sáng tạo và công nghệ tiên tiến lên trên hoạt động cốt lõi cũ, nhờ đó tạo ra hình thức mới mẻ, năng động và nhạy bén. Tuy vậy, hiện nay, khả năng đầu tiên có vẻ áp đảo hơn nhiều, hoàn toàn vì sức ỳ trong ngành ngân hàng đã bám rễ quá sâu trong các quy trình quản lý rủi ro và tuân thủ, kỳ vọng và thực thi các quy định, và hệ thống IT cổ lỗ từ 30-50 năm về trước không cách gì có thể đáp ứng được đòi hỏi của môi trường luôn vận động, kết nối đa chiều mà chúng ta đang sống.

Vào tháng 5 năm 2013, khi tôi vừa xây dựng một chương trình phát sóng trên radio(1) đề cập đến những khái niệm và thắc mắc này, tôi đã đề ra mục tiêu phỏng vấn thường xuyên những con người đột phá nhất trong thế giới dịch vụ tài chính, những người thách thức các giới hạn và tìm cách đảo lộn hoàn toàn ngành ngân hàng truyền thống, cùng với những nhà lãnh đạo sáng tạo nhất trong ngành đang nỗ lực tìm cách giữ vững khả năng cạnh tranh của mình. Hai nhóm nhà kiến tạo đột phá này có thể đại diện cho hai mặt khác nhau của cùng một vấn đề, và dù cách tiếp cận của họ có thể khác nhau, nhưng những kinh nghiệm và bài học họ mang lại đều vô cùng lý thú.

1 Chương trình Breaking Banks được phát sóng trên mạng Voice America/World Talk Radio, đài radio trực tuyến nổi tiếng nhất và chương trình phát thanh thông dụng nhất trên Apple iTunes.

Cuốn sách này không chỉ đơn thuần là bảng tóm tắt những cuộc phỏng vấn; mà còn thể hiện nhiều phân tích đối với các mô hình kinh doanh đang thành công, các khái niệm, cách tiếp cận và hướng xây dựng từ góc nhìn chiến lược dựa trên công nghệ và những thành tựu – từ góc nhìn về những thành công và cả những thất bại. Quan trọng hơn nữa, chúng ta sẽ phân tích những điều mà các ngân hàng truyền thống có thể học hỏi được từ những nhà kiến tạo trong công cuộc tiên phong cho những dự án hay kế hoạch đột phá, và cả những rủi ro họ có thể gặp phải nếu không chịu lắng nghe và học hỏi. Những cuộc phỏng vấn này đều rất sâu sắc và có khả năng dẫn dắt chúng ta theo những đường hướng mới. Chúng đồng thời cũng cho chúng ta những ví dụ thực tiễn về một số kỹ thuật và mô hình kinh doanh có khả năng tái định hình ngành ngân hàng trong vòng 20-30 năm sắp tới. Những dữ liệu thu thập được xung quanh các bài phỏng vấn và khái niệm này được xây dựng để giúp độc giả hiểu sâu sắc hơn về các mô hình và đưa ra những dẫn chứng thống kê và số liệu bổ trợ cho nhiều chiến lược.

Trong những chương sau đây, độc giả sẽ được tiếp cận với nhiều chủ đề bao gồm cho vay P2P, Bitcoin, các loại tiền ảo hay tiền tệ mã hóa, ngân hàng ảo và tài khoản thanh toán ảo đảo ngược hoàn toàn những khái niệm cơ bản nhất về tài khoản ngân hàng, ảnh hưởng của mạng xã hội lên các thương hiệu ngân hàng lớn, những ngân hàng có mức tăng trưởng vượt bậc mà không cần đến hệ thống chi nhánh, các dấu hiệu nhận biết quan trọng nhất đối với sự thay đổi về hành vi người tiêu dùng, hoạt động ngân hàng bền vững, sự vững mạnh tài chính và những công cụ giúp con người tích lũy, làm thế nào mà các chiến dịch marketing biến mất dần trong khi trải nghiệm khách hàng lên ngôi, và bằng cách nào công nghệ có thể trở nên thân thiện, dễ sử dụng và đáp ứng trực tiếp nhu cầu của người dùng cuối. Nói tóm lại, là những năng lực cơ bản mới trong ngành dịch vụ tài chính cá nhân.

Tuy nhiên, bí quyết đặc biệt của những cách tiếp cận mới mẻ này lại vẫn nằm ngay trong những cá nhân đang từng ngày dẫn dắt sự thay đổi. Đây không chỉ là việc ứng dụng một công nghệ đột phá hay việc bạn có đưa mạng xã hội hoặc thiết bị di động vào chiến lược giao dịch với khách hàng hay không. Đây là câu chuyện về động lực khiến những nhà sáng tạo này thử nghiệm những điều mới mẻ, về việc họ dự đoán tương lai của ngành này sẽ ra sao.

Trong mỗi chương, tôi đối thoại với những nhà tiên phong trong ngành, hỏi xem họ có những dự đoán gì về tình hình ngành ngân hàng trong 5-10 năm tới. Đây là phần tôi thích nhất trong cuộc trò chuyện, bởi lẽ nó có thể cho thấy tiềm năng của những cách tiếp cận đột phá trong ngành ngân hàng, cho vay và tiếp cận khách hàng mà chúng ta đang thử nghiệm hôm nay có thể trở thành bước đột phá lớn trong dài hạn đối với ngành ngân hàng vượt ngoài sức tưởng tượng của chúng ta.

Đây là những con người sáng tạo đột phá nhất trong bối cảnh ngân hàng hiện nay. Hãy lắng nghe động lực giúp họ và doanh nghiệp của họ thành công. Hãy lắng nghe nguyên nhân khiến họ khởi đầu những cách tiếp cận mới, thách thức những khuôn sáo cũ. Nhưng hơn cả, hãy tưởng tượng xem những điều này sẽ đưa chúng ta đến đâu.

Họ là những nhà tư duy sáng tạo, ý tưởng phá cách và chiến lược gia cải tổ ngành ngân hàng – hoặc thậm chí là đảo ngược ngành ngân hàng.

Mời các bạn mượn đọc sách Ngân Hàng Đột Phá của tác giả Brett King.