Từ xa xưa khi còn sống trong môi trường còn vô cùng hoang sơ, con người chưa thể có phương tiện gì để chống chọi với điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên ngoài sức lực nhỏ bé của mình. Nhưng, khi phải đối mặt với những biến động của thiên nhiên cũng như những hiểm nguy trong sinh tồn, con người đã luôn biết cách tự bảo vệ mình, điều đó thúc đẩy ý thức rằng không gian mà họ đang sống phải hướng tới những giá trị lâu dài.

Các công trình kiến trúc là sản phẩm do con người tạo ra để tránh những nguy hiểm từ môi trường xung quanh, coi đó là nơi an toàn để bảo vệ mình, đã để lại các giá trị vật chất lẫn tinh thần. Đặc biệt trong văn hóa Phương Đông, người ta coi nơi cư trú là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng tới cuộc đời của mỗi con người. Vì thế, song hành cùng các yếu tố và tiêu chuản kĩ thuật trong xây dựng, người phương Đông còn rất đề cao giá trị của Phong thủy, nhằm tạo cho những công trình xây dựng có được yếu tố hài hòa với quy luật của vũ trụ, tác động tốt nhất tới đời sống từ đó hướng đến sự tồn tại vững bền mà con người hằng mong muốn.

Hiểu một cách đơn giản theo quá trình hình thành sơ khai của Phong thủy thì đây là phương pháp chọn vị trí xây dựng, nơi cư trú thuận theo tự nhiên, hướng gió, hướng khí, mạch nước, địa hình, địa thế, bố cục mặt bằng… sao cho phù hợp; vì đây là các yếu tố khách quan có thể ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp tới hoạt động của con người. Điều này thể hiện trong nhiều câu thành ngữ dân gian nói lên những kinh nghiệm chọn nơi cứ trú xây dựng và ít nhiều phù hợp với những quan điểm trong phong thủy như: “Trạch địa nhi cư” (Chọn đất để ở), “Tựa sơn hướng thủy” (Dựa núi nhìn sông), “Cận thủy hướng dương” (Gần nước hướng về Mặt Trời)…