“Cách đây gần 20 năm, tôi có gặp một người bạn quốc tịch Anh, gốc Ấn Độ tên là Mona. Chúng tôi nói chuyện và bàn luận khá nhiều về cuộc sống và những triết lý cuộc đời. Chúng tôi tham gia cùng làm thiện nguyện với những ích lợi nhỏ thôi nhưng đầy niềm vui và hạnh phúc. Khi đó chúng tôi thỉnh thoảng gặp những người kém may mắn. Có người bị cụt tay hay thiếu 1 chân. Có người bị các dị tật tại các bộ phận khác nhau trên cơ thể. Tôi nói với Mona rằng tôi rất thương những người khuyết tật này. Thay vì nhận được sự đồng cảm thì Mona hắt vào tôi 1 gáo nước lạnh “Hùng ơi, ai trong chúng ta mà chẳng khuyết tật. Họ khuyết tật về vật lý, về thể chất còn chúng ta và nhiều người khác thì khuyết tật về tinh thần”. Tôi đã giật mình và nghĩ trong đầu “Có những khuyết tật ta nhìn thấy rõ bằng mắt nhưng còn bao khuyết tật khác chúng ta không thể nhìn bằng mắt được!” Hầu như tất cả chúng ta đều bị khuyết tật về tinh thần. Những lúc ta chán nản, buồn bã trong khi cuộc đời vốn rất đẹp và ý nghĩa, thì rõ ràng ta đang bị khuyết tật. Có những lúc ta bị tress, căng thẳng đến mức ăn không ngon, ngủ không yên – thì đó chẳng là khuyết tật ư. Khi ta vô cảm và thờ ơ, khi ta nóng tính rất vô lý – mình khuyết tật rồi còn gì.

Mona nói với tôi rằng không cần thương hại họ. Những người đó không cần ai thương hại. Cái mà họ cần nhất là sự cảm thông. Họ cần chúng ta tạo điều kiện và giúp đỡ để họ được tự sống bằng chính trái tim và khối óc của mình. Tôi ngồi nghĩ và thấy quá chí lý. Họ không có chân nên cần có những lối đi và cầu thang riêng. Họ kém may mắn nên trên xe buýt cần ghế ngồi cho họ. Họ khác biệt nên trên máy bay, tại những nhà ga, bến xe nên có nhà vệ sinh riêng, bồn rửa riêng để họ có thể tự sinh hoạt. Ngay từ những năm 1996 – 1997 chúng tôi đã dùng từ “đặc biệt” để dành riêng cho những bạn mà ta vẫn quen miệng gọi là “khuyết tật”. Quả thật rằng họ rất đặc biệt. Họ kém may mắn hơn chúng ta nhưng đặc biệt thêm ở chỗ là nhiều khi còn có nghị lực hơn chúng ta, thậm chí còn là thầy của ta. Rất nhiều việc họ làm được và làm tốt hơn nhiều so với chúng ta.

Học trò Trịnh Thị Phước từ Bắc Giang mới đây cho tôi biết, những người đặc biệt như em thiệt thòi lắm. Cái thiệt thòi lớn nhất là bị coi khinh và miệt thị. Các em luôn bị nhìn bằng những ánh mắt khó chịu, thường bị coi thường. Đôi khi cả từ chính những người gần gũi nhất, thân yêu nhất. Tôi có 1 người bác sống quê, tại huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Bác là bác họ xa của mẹ tôi. Bác năm nay quãng trên 90 tuổi. Con gái bác tuổi quãng trên 50 và đã không lấy chồng để ở lại chăm mẹ. Mỗi khi về quê tôi thấy rất rõ rằng mẹ con bác bị chính họ hàng xa lánh. Chỉ vì quá nghèo. Mẹ con bác sống trong căn nhà cấp bốn đơn sơ. Nhưng tôi lại luôn thấy họ rất hạnh phúc. Tôi giật mình: hạnh phúc giản đơn làm sao. Mỗi khi có điều kiện tôi lại qua thăm, động viên và tặng quà cho bác. Mỗi lần như vậy bác đều ra tận cửa, nói rất to, rất hạnh phúc. Và niềm hạnh phúc này kéo dài nhiều ngày, thậm chí nhiều tháng sau đó. Hạnh phúc của bác là được đón những người cháu ở xa. Tôi nhìn người bác mắt đã bị lòa mà thương cảm. Tôi nhìn chị con gái bác mà khâm phục và hạnh phúc cùng họ.

Mỗi khi tiếp xúc với những người đặc biệt tôi lại như có thêm nghị lực sống. Mỗi lần được gần những người đặc biệt, tôi như có thêm sức mạnh. Đôi khi chính nhờ họ mà tôi đã làm được những việc tưởng chừng không làm được. Tôi luôn tâm niệm, nếu như mỗi chúng ta biết hiểu và thành tâm hiểu những con người đặc biệt quanh ta thì chúng ta trưởng thành rất nhanh và có những thành tựu lớn đến khó tin. Hạnh phúc với những gì bạn đang có ngay đi bạn nhé. Hãy yêu thương tất cả những ai quanh bạn ngay bây giờ, ngay lúc này đi bạn ơi.”