Bản Lĩnh Putin

Ngày 31 tháng 12 năm 1999, Yeltsin đã trao lại nước Nga cho Putin trong tình hình khó khăn chưa từng thấy với lời dặn: “Phải làm những điều tốt cho đất nước Nga.” . Quả thật, Putin đã không phụ sự ủy nhiệm của Yeltsin. Từ khi giữ cương vị người đứng đầu một quốc gia, Putin đã chứng tỏ mình là một con người hiện đại, không thành kiến, rất trọng thực tế, sẵn sàng trao đổi với tất cả mọi người. Putin ra sức điều hành đất nước, tăng cường trật tự trị an xã hội, luôn nỗ lực làm việc trước hết và chủ yếu là vì lợi ích của dân tộc Nga, vì những gì người dân Nga hằng mong muốn. Ông đã trở thành một ngôi sao chính trị mới, trung thành, cần mẫn và kín đáo, một con người đầy bí hiểm, được nhiều người ủng hộ và quý mến. Song, ông cũng là con người khá bí hiểm, khó có thể nói rõ hết được.

Cuốn sách Bản lĩnh Putin được xuất bản nhằm đáp ứng nhu cầu của bạn đọc muốn tìm hiểu nhiều hơn về nhân vật lẫy lừng này. Có thể nói Bản lĩnh Putin chỉ đơn giản là một trong nhiều cuốn sách phác họa nên chân dung đầy đủ nhất về con người vĩ đại này, nhưng cuốn sách cũng sẽ giúp độc giả có được một cái nhìn tương đối toàn diện và chân thực về con người, cuộc đời cũng như bản lĩnh, tính cách của nhân vật được xem là người đàn ông ưu tú bậc nhất nước Nga hiện đại – tổng thống Nga một thời Vladimir Vladimirovic Putin.

***

Vị tổng thống lấy lại vị thế oai hùng của nước Nga

Ngày 15 tháng 3 năm 2004 là một ngày mà Putin không thể nào quên. Cho dù là Washington của nước Mỹ, Bắc Kinh của Trung Quốc, Pari nước Pháp hay Tôkyô của Nhật Bản đều nhìn thấy những dòng tin nóng hổi:

Một lần nữa Putin tái đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ thứ tư của Nga. Cho dù việc này đã được dự đoán trước, nhưng ông vẫn tỏ ra rất phấn chấn. Putin bày tỏ, ông sẽ tiếp tục nỗ lực làm việc trong bốn năm nữa. Putin nói với những người đã ủng hộ ông rằng: “Tôi xin bảo đảm với các bạn, tôi sẽ làm việc với phong độ như trước đây”.

Thắng lợi của Putin là thắng lợi của ý chí hướng về lòng dân.

Trước cuộc bầu cử, điều mà mọi người quan tâm nhất là vấn đề tỉ lệ phiếu bầu. Theo pháp luật của Nga quy định, tỉ lệ cử tri đi bầu không đạt 50% thì cuộc bầu cử không có giá trị và phải bầu lại. Nhưng kết quả là đã có hai phần ba cử tri Nga tham gia đi bầu và Putin giành được 71,2% phiếu bầu. Ông đã chiến thắng mà không phải bầu lại.

Ở Nga, các cử tri đã reo hò ăn mừng trước thắng lợi của Putin, mà trước ngày diễn ra bầu cử phần lớn họ đều tỏ ra lo ngại.

Nhà khoa học nổi tiếng Nga Anvenqiannike đã nói: Đầu những năm 90, khi Liên Xô tan rã, người Nga luôn sống trong tình trạng xã hội không ổn định, trộm cắp, cướp giật, giết người thường xuyên xảy ra. Nước Nga đi xuống một cách trầm trọng, làm cho người dân Nga cảm thấy tiền đồ rất đen tối. Sau khi Putin lên nắm quyền, ông đã ra sức điều hành đất nước, tăng cường trật tự trị an xã hội. Đây chính là một xã hội trật tự và an toàn mà người dân Nga hằng mong muốn. Cho nên, chính phủ của Putin được đông đảo người dân Nga tin tưởng và ủng hộ, đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tuyệt đại đa số cử tri đã ủng hộ Putin. Nếu như ở ông có sức hấp dẫn kỳ diệu của một Tổng thống, tôi nghĩ rằng, đó là do ông đã có được khí phách nam nhi mà người dân Nga hết sức hâm mộ, là một nhà chính trị nhưng ông chưa bao giờ làm cho người dân có cảm giác bị lừa dối.

Học giả nổi tiếng Nga Luis chỉ rõ: Putin là người khi cần đã xuất hiện đúng lúc.

Ngày 31 tháng 12 năm 1999, Yeltsin đã trao lại nước Nga cho Putin trong tình trạng khó khăn chưa từng thấy. Khi đó Yeltsin đã dặn dò Putin: Phải làm những điều tốt cho đất nước Nga.

Putin đã không phụ sự ủy nhiệm của Yeltsin. Chỉ trong vòng bốn năm ngắn ngủi trên cương vị lãnh đạo, ông đã chứng minh được “mình là người có tác dụng”.

Putin đưa đất nước Nga vào thế kỷ 21 với diện mạo hoàn toàn mới, vì vậy có người gọi đó là “sự khởi sắc của Putin”.

Đúng như điều mà Putin đã nói, xã hội Nga đang đi vào thời kỳ phát triển. So sánh với kinh tế nước Nga năm 1999, tổng giá trị sản xuất trong nước tăng trưởng gần 30%, tỷ lệ lạm phát tiền tệ và thất nghiệp giảm đáng kể, thu nhập thực tế của người dân tăng gấp đôi, thanh toán được khoản nợ nước ngoài 50 tỷ đô la. Dự trữ ngoại hối của ngân hàng trung ương đạt tới 84 tỷ đô la – một con số cao nhất trong lịch sử Nga.

Theo mệnh lệnh của Putin, chính phủ do Kasyanov đứng đầu phải giải tán, khiến ông ta không thể tiếp tục tranh cử tổng thống. Mọi người bắt đầu lo lắng, liệu Putin có thể trở thành một kẻ độc tài chăng? Nhưng sự lo ngại này đã mau chóng tan biến. Năm 2001, báo chí Nga đã nêu ra một câu hỏi, phải chăng Putin đặt ra vấn đề thay đổi hiến pháp để kéo dài nhiệm kỳ tổng thống? Chủ tịch Quốc hội liên bang Mironov công khai chủ trương thay đổi nhiệm kỳ tổng thống là 7 năm. Ngay lúc đó mọi người cũng lầm tưởng rằng, chính Putin bật đèn xanh để làm chuyện này. Nhưng cùng với thời gian, Putin đã nhiều lần tỏ rõ chính kiến, nhiệm kỳ tổng thống vẫn chỉ là bốn năm và có thể được đảm nhiệm liên tục hai nhiệm kỳ, nếu thay đổi mỗi nhiệm kỳ 7 năm, thì giả dụ người nào trúng 2 nhiệm kỳ liên tiếp thì người đó có thể phát điên vì quá căng thẳng, cho nên trong khi sửa đổi hiến pháp, Putin đã kiên quyết phản đối vấn đề này. Mặt khác Putin lo lắng là, một khi mở ra tiền lệ, e rằng sau đó sẽ có người dựa vào đó để làm tổng thống suốt đời.

Từ đó đến năm 2008, thái độ của Putin là kiên quyết phản đối sửa đổi hiến pháp về vấn đề nhiệm kỳ Tổng thống, nhưng phải đề cử được người kế nhiệm xứng đáng.

Theo phân tích, trong nhóm St Peterburg, bên cạnh Putin thì Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hiện nay là thượng tướng KGB Sergey Ivanov rất có khả năng là người kế nhiệm.

Tuy nhiên, bây giờ thảo luận chủ đề này vẫn còn là quá sớm nhưng chúng ta cũng có thể dự kiến: năm 2008, Putin giao quyền lực cho ai cũng không quan trọng, điều quan trọng nhất là trước khi lựa chọn tổng thống mới, ông vẫn là người đảm nhiệm trọng trách lãnh đạo nước Nga. Ông đã dựa vào những kinh nghiệm phong phú và quan hệ quốc tế của mình, kiên trì phương hướng phát triển đất nước, quán triệt thực hiện phương châm cải cách của mình.

Một khi nước Nga có thể lấy lại vị thế oai hùng thì Putin cũng sẽ giống như Pie Đại đế hay Catherinne II mãi mãi được lưu danh trong sử sách.

***

Putin thời niên thiếu

1. Khoảnh sân kỷ niệm không thể phai mờ

Vladimir Vladimirovic Putin sinh ngày 7 tháng 10 năm 1952, trong một gia đình công nhân ở thành phố Leningrad.

Cuộc sống của Putin cùng cha mẹ chẳng mấy dư dả nhưng cũng không đến nỗi quá nghèo khó.

Khu nhà của họ nằm trên phố Stacheck trong khu công xưởng bên bờ Bắc sông Nêva, nơi có rất nhiều nhà máy và các khu nhà dành cho công nhân.

Gia đình Putin sống chung với một vài gia đình khác trong dãy nhà 5 tầng không có thang máy, thậm chí bếp cũng phải dùng chung.

Với Putin, cuộc sống lúc bấy giờ là một cơ hội rất tốt để ông tự rèn luyện bản thân cũng như hình thành những kỹ năng ngoại giao ban đầu của một nhà chính trị sau này.

Cho dù thế nào thì khi vài gia đình cùng sống chung trong một dãy nhà, ngày ngày ra vào chạm mặt nhau, khó tránh khỏi những lúc xung đột về lợi ích. Nhưng điều quan trọng hơn cả là họ không để cho mâu thuẫn và xung đột đó đi đến mức căng thẳng không thể dàn xếp.

Tuy vậy, giữa gia đình Putin và hàng xóm chưa bao giờ xảy ra bất đồng gì, kể cả là nhỏ nhất.

Huấn luyện viên môn võ vật và Judo của Putin là Ana- toli Lakerin nhớ lại: Lối vào nhà Putin tối om om và có mùi rất khó ngửi. Trong sân chất đầy rác rưởi, mà cửa chính căn nhà lại nằm ở góc sân. Nhưng, kể cả tôi hay các bạn học khác trong đội chúng tôi cũng đều phải sống trong những cái sân như vậy. Căn hộ của gia đình Putin cũng giống y hệt căn hộ của gia đình tôi, nhưng diện tích căn hộ của gia đình tôi hẹp hơn, người lại đông hơn. Sự khác biệt duy nhất là căn hộ nhà cậu ấy luôn sạch sẽ. Những gia đình nghèo nhưng sống ngăn nắp, sạch sẽ. Tôi không dám nói cuộc sống của tất cả người dân Leningard lúc đó đều như vậy, nhưng những người mà tôi từng tiếp xúc thì đều như vậy.

Khu nhà mà Putin từng sống hồi đó được xây dựng năm 1859. Lúc đó, những người chủ các căn hộ thường sửa sang lại rồi cho thuê kiếm lời, loại căn hộ như thế trước cách mạng được gọi là “cây hái ra tiền”. Sau năm 1917, tình trạng cho thuê căn hộ như vậy không còn nữa. Những khu nhà nhiều phòng phần lớn đều nằm ở trung tâm thành phố St Peterburg. Sau vài năm, chúng được phân cho dân thường đến ở, thông thường cứ vài gia đình cùng chung nhau một phòng lớn, rồi chia nhỏ mỗi gia đình một phòng. Cách bố trí vài hộ gia đình cùng sống chung trong một khu là một đặc trưng rõ nét nhất để phân biệt căn hộ của chế độ mới với căn hộ của chế độ cũ.

Căn phòng gia đình Putin đang ở là do nhà máy của bố Putin phân cho. Căn phòng rất sơ sài, không có nước nóng, cũng chẳng có nhà vệ sinh riêng, hơn nữa gian bếp rất hẹp phải dùng chung.

Một bên cầu thang của khu nhà có lan can làm bằng thép đã hoen rỉ. Trên cầu thang thường có rất nhiều chuột chạy đi chạy lại. Putin và đám bạn thường dùng gậy để đuổi bắt chuột. “Cuộc chiến giữa người và chuột” ở cầu thang đến nay vẫn còn in đậm trong ký ức của Putin. Có lần, Putin nhìn thấy một con chuột rất to, nó bị dồn đến góc tường, bất ngờ quay ngoắt lại, xông vào Putin. Lúc đó, Putin thấy sợ hãi, quay đầu bỏ chạy, không phải là anh đuổi chuột, mà là chuột đang đuổi anh.

Một bài báo đã viết về ngôi nhà thời đó của gia đình putin như sau:

Đó là một căn hộ cũ kỹ đã tồn tại với gần nửa thế kỷ. Suốt những năm tháng từ thuở thiếu thời đến khi trở thành một thanh niên cường tráng, Putin đều ở trong khu nhà tập thể số 12 ngõ Baskhev.

Ngõ Baskhev thuộc khu trung tâm của Leningrad, khu Dzerzhinsky, sát với phố Nêva và phố Chou zao.

Trong phòng không có nước nóng, không có nhà tắm riêng. Căn phòng cũ nát, thường xuyên phải sửa chữa và rất lạnh lẽo. Đây là ngôi nhà có sân nhỏ kiểu giếng trời. Xuyên qua chiếc cửa vòm, rẽ trái là vào đến cửa. Lối vào cửa rất tối, phải căng mắt mới nhìn thấy đường. Cầu thang sứt mẻ, có chỗ không có tay vịn. Lối hành lang chật hẹp chính là các gian bếp chất đầy những bếp gas của các gia đình.

Putin và đám bạn hàng tuần phải đến bể tắm công cộng để tắm giặt. Khi ở bể tắm, chúng thường xuyên đùa nghịch, té nước lạnh vào nhau, hoặc nhân lúc người khác gội đầu liền bê trộm chậu nước đi, nếu không thì đem giấu quần áo của ai đó. Những người cùng tắm giặt ở đó chỉ muốn bọn chúng mau mau chóng chóng biến đi.

Trước khi vào học tiểu học, Putin chỉ được chơi trong sân nhà, vì nếu ra ngoài chơi, mẹ anh không yên tâm. Bà thường thò đầu qua cửa sổ để hỏi: “Vova Volodya (tên gọi lúc nhỏ và là tên thân mật của Putin), con có ở trong sân không?”

Bố mẹ Putin quản lý anh rất chặt, nếu không được phép của bố mẹ, thì Putin không được tự ý ra khỏi sân nhà.

Nhưng sức hấp dẫn của thế giới bên ngoài quả thực rất lớn, đôi khi Putin vẫn lẻn ra ngoài chơi.

Khi Putin lên 5, 6 tuổi, lần đầu tiên một mình anh lặng lẽ trốn ra con phố ngay sát nhà. Hôm đó, đúng vào ngày quốc tế Lao động 1/5, trên phố toàn người là người, đông vui nhộn nhịp. Nhìn thấy cảnh tượng đó Putin cảm thấy lạ lẫm và sợ hãi.

Đến khi lớn hơn một chút, mạnh dạn hơn một chút, thì anh đã dám thường xuyên ra ngoài chơi nhiều hơn.

Vào một ngày mùa đông, Putin trốn cha mẹ, cùng đám bạn leo lên xe điện ra ngoại ô chơi. Cả bọn bị lạc đường, trời rét căm căm, chúng đành phải đốt lửa lên để sưởi, không có cơm ăn cũng chẳng có nước uống, cả đám rét cóng. Khó khăn lắm chúng mới tìm được đến bến xe điện để về nhà.

Về đến nhà Putin liền bị một trận đòn nên thân, từ đó về sau, Putin không còn dám tự ra khỏi nhà nữa.

2. Bức ảnh của gia đình Putin

Putin lớn lên trong vòng tay chăm bẵm chiều chuộng của ông bà nội và bố mẹ.

Ông nội Putin là một đầu bếp giỏi, ông có một lai lịch rất ly kỳ. Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, ông đến thị trấn Geerke ở ngoại ô Moscow làm việc, ông làm nghề nấu ăn cho gia đình Lênin.

Sau khi Lênin mất, ông lại làm một thời gian dài trong biệt thự của Stalin. Sau khi về hưu, ông tiếp tục làm việc nhiều năm ở viện điều dưỡng Yilinsi Cohier tại thành phố Moscow.

Năm Putin chưa đầy 12 tuổi, tức là trước năm 1965 khi ông nội chưa qua đời, Putin đã nhiều lần đến ở tại viện điều dưỡng cùng ông và trải qua quãng thời gian rất hạnh phúc ở đó.

Ngày còn nhỏ, cả bố và mẹ Putin đều sinh sống ở một vùng cách thành phố Tver khoảng 60 kilômét.

Ngày đó, hai người sống ở hai thôn sát nhau. Thanh niên trong làng thường tụ tập nhảy múa trong những dịp hội làng, và hai người đã quen nhau vào những dịp như thế. Họ cưới nhau khi cả hai chưa đầy 20 tuổi, kể từ đó họ hầu như không bao giờ xa nhau trừ khoảng thời gian Putin tham gia chiến tranh vệ quốc.

Bố Putin không giỏi về nói năng, bề ngoài có vẻ rất nghiêm khắc nhưng thực ra ông rất yêu quí, quan tâm đến Putin. Trước khi Putin ra đời, họ từng có hai lần sinh, song đều không thành.

Năm 41 tuổi, bà mới sinh được Putin. Ngoài Putin, bà không còn mong muốn nào khác. Mỗi một việc làm dù nhỏ nhất cũng đều thể hiện sự yêu quí của bà đối với Putin.

Ngay từ khi học tiểu học, Putin đã nhận thức được rằng, bây giờ và mãi sau này anh đều rất tự hào về bố mẹ mình vì họ đều là công nhân.

Mẹ Putin từng làm tạp vụ, bố tham gia cuộc chiến tranh Vệ quốc và ông đã để lại một chân ngoài chiến trường.

Putin chưa bao giờ đề cao nghề thợ của bố mẹ, song cũng chưa bao giờ cảm thấy thẹn thùng vì công việc của họ.

Anh luôn kính trọng bố mẹ và hiểu rằng, bố mẹ là những người dân bình thường, và đã làm việc hết sức mình vì anh.

Bạn bè và người quen của Putin khi nhắc đến bố mẹ anh đều nói rằng, họ là những người tốt bụng, nhiệt tình, hiếu khách, nhất là mẹ anh, bà Maria Ivanopvna.

Rất nhiều bạn học đều có những hồi ức hết sức đẹp đẽ về mẹ của Putin. Bởi vì mỗi khi họ đến nhà chơi, bà đều nghĩ cách làm các món ăn ngon để đãi khách.

Bánh hấp nhân mặn do bà làm rất tuyệt vời. Bà làm bánh có đủ thứ nhân: nhân thịt, nhân rau cải, nhân đậu, bất kể là nhân gì, cũng đều làm rất ngon.

So với nhiều đứa bạn cùng trang lứa, Putin may mắn hơn rất nhiều. Anh nhận được sự quan tâm và yêu thương của bố mẹ và trưởng thành trong tình yêu thương ấy.

Putin thấy có rất nhiều gia đình đã đổ vỡ, phần lớn đều do người chồng nghiện ngập gây nên. Tuy cuộc sống gia đình anh có vất vả đôi chút, song Putin chưa bao giờ cảm thấy mình thấp kém hơn mọi người. Ở thành phố Leningrad, phần lớn mọi người đều sống trong những căn phòng tập thể, điều kiện ở có chỗ tốt hơn một chút, có chỗ kém một chút, song mức sống của mọi người đều ngang nhau.

Có một năm, Putin tham gia lao động nghĩa vụ trong một đội xây dựng tại nước Cộng hoà tự trị Kimo. Sau khi về đến nhà, lần đầu tiên anh đã tự đi mua cho mình một chiếc áo mới. Gia đình là một điểm tựa vững chắc của anh, đây cũng chính là ưu thế lớn nhất của anh.

3. “Putin cũng giống như chúng ta”

Putin trải qua quãng thời gian niên thiếu đến khi trưởng thành tại Leningrad và được tiếp thu nền giáo dục hoàn chỉnh của Liên Xô, một nền giáo dục phát triển nhất thế giới thời bấy giờ.

Lúc còn là học sinh, Putin là cậu học trò không có gì khác so với những học sinh khác. Anh từng có mối tình học trò. Nghe nói anh từng được nhiều bạn nữ quý mến, từng bị bạn bè cùng lớp mách cô giáo vì tội hôn bạn nữ ở trong trường.

Putin thích thể dục thể thao, nhưng trong đám con trai anh lại thuộc diện không cao to cho nên không được vào đội bóng chuyền, ngay cả môn bóng đá mà đứa con trai nào cũng thích, anh cũng không có cơ hội tập luyện.

Putin ít nói, nhưng lại rất hiếu thắng. Một lần anh đã đánh cược với các bạn cùng lớp, đu người trên ban công của tầng 4 trong trường, cuối cùng anh đã thắng.

Năm lên tám tuổi, Putin mới bắt đầu đi học, trong nhà Putin hiện vẫn còn lưu giữ một tấm ảnh lúc anh mới đi học. Trong ảnh, Putin mặc bộ quần áo đồng phục màu xám giống bộ quân phục, hai tay đang bê một chậu hoa. Ngay cả Putin cũng không nhớ nổi tại sao lúc đó mình không cầm một bông hoa mà lại đi bê cả một chậu hoa.

Putin từng có lúc không thích đi học, mà chỉ thích cùng đám bạn chơi cả ngày ở sân nhà trong ngõ, nhưng cuối cùng vẫn buộc phải đến trường.

Từ năm lớp 1 đến năm lớp 8, Putin học tại ngôi trường số 193. Ngôi trường này nằm ngay trong con hẻm gần nhà nên Putin chỉ đi mất 7 phút đã tới trường. Lúc mới đi học, hầu như tiết 1 nào Putin cũng đến muộn bởi vì trời mùa đông, Putin phải mặc quần áo ấm, rồi vội chạy đến trường, sau đó lại mất rất nhiều thời gian để cởi bớt áo choàng.

Để tiết kiệm thời gian, anh đã nghĩ ra một cách: không mặc áo choàng nữa mà chạy thục mạng đến trường để có thể đến lớp đúng giờ.

Một tờ báo của Moscow từng nói về tổng thống Putin lúc nhỏ: Putin thời niên thiếu cũng giống như chúng ta.

Tư Liệu Ve LeningraD: Hòn ngọc phương Bắc

Leningrad, nay là St Peterburg. Đây là thành phố lớn thứ hai của nước Nga nằm ở phía Đông vịnh Phần Lan thuộc biển Ban Tích, nằm trên sông Nêva, có diện tích 570 km2.

Thành phố được xây dựng trên hai bờ sông Nêva có gần trăm hòn đảo của vùng tam giác, nơi đây nổi danh với tên gọi “hòn ngọc phương Bắc”, và là một trong những thành phố đẹp nhất trên thế giới.

St Peterburg là sản phẩm của ý chí cá nhân Pie Đại đế. Pie Đại đế bắt đầu sự nghiệp chính trị năm 17 tuổi, ông đã đổi tên để đến đất nước hàng hải Phần Lan và Anh quốc học kỹ thuật chế tạo tàu biển. Sau khi về nước ông đã thành lập hạm đội tàu chiến Nga. Pie Đại đế luôn phát động các cuộc chiến tranh ra bên ngoài, trong đó nổi tiếng nhất là trận chiến phương Bắc cùng với sự tham gia của các nước như Sachsen, Đan Mạch, Na Uy chống lại Thuỵ Điển.

Năm 1703, Pie Đại đế đã xây các thành trì trên hai bờ sông Nêva thông ra vịnh Phần Lan và đổi tên nơi đây thành St Peterburg (thành Pie).

St Peterburg khi đó toàn là ao đầm, giao thông khó khăn với những cánh đồng mênh mông hoang vắng và những cánh rừng rậm nhiều thú dữ ẩn hiện, nhưng nơi đây lại có ưu điểm là thông ra cửa biển Ban Tích.

Pie Đại đế bất chấp sự phản đối của giới quý tộc và quan lại Nga, vừa thách thức với thiên nhiên, vừa thách thức với cả quân thần. Biết bao mồ hôi xương máu của các tù binh, nô lệ và binh sĩ đã đổ xuống, cuối cùng thành St Peterburg cũng được hoàn thành vào năm 1712 và trở thành thủ đô của nước Nga. St Peterburg bắt đầu phát triển các ngành công nghiệp như chế tạo tàu biển, thuốc súng, sản xuất tiền kim loại và dệt vải v.v.… Đến giữa thế kỷ 18, dân số của St Peterburg đã lên đến 100 nghìn người.

Sau cách mạng tháng 2 năm 1917, St Peterburg được đổi tên thành Petergrad. Năm 1924, sau khi Lênin qua đời, thành phố đổi tên thành Leningrad. Năm 1991 lại đổi về với tên cũ St Peterburg.

4. Cậu học sinh với kết quả học tập bình thường

Năm học mới ở Liên Xô bắt đầu vào tháng 9, Putin sinh ra vào tháng 10, nên năm lên 8 tuổi, anh mới cắp sách đến trường, muộn hơn một năm so với các bạn cùng trang lứa.

Putin là một học sinh không chịu an phận. Trong căn nhà gỗ tại làng quê của Putin còn lưu giữ một cuốn sổ tay về thời học sinh của ông, trong đó có ghi lại những câu chuyện lúc Putin 11 tuổi.

Ví dụ, một giáo viên viết trong quyển sổ tay của mình như sau: Trước khi giờ học bắt đầu, Putin ném giẻ lau bảng vào người bạn khác hoặc về nhà không chịu làm bài tập, trong giờ học thường hay gào thét v.v…

Một lần, Putin đùa nghịch trong giờ học, chuyền giấy cho Bogandav, liền bị thầy giáo bắt được và bị phê bình.

Thành tích học tập của Putin khi đó rất bình thường. Trong thang điểm 5, thì môn Toán và các môn tự nhiên của Putin chỉ được 3 điểm, môn Họa được 2 điểm, môn Lịch sử và môn Thực hành mới được 5 điểm.

Putin thích nhất môn tiếng Đức, trong vở ghi của anh thường ghi chép các môn khác bằng tiếng Đức, Putin thích môn tiếng Đức đến mức mê say.

Putin cũng thích các tiết học thể dục, anh từng học đấu quyền anh, đến khi anh bị đánh vỡ mũi mới chịu tạm dừng.

Putin thích chơi vật trong ngõ nhà mình, chính đây là bước khởi đầu để anh đến với môn võ vật và Judo.

Năm lên 11 tuổi, Putin từng nhiều lần chọc tức giáo viên thể dục, xé rách vở bài tập toán học, môn Họa thường xuyên không đạt yêu cầu. Sau khi Putin nhậm chức tổng thống liên bang Nga, giới báo chí đã thích thú săn tìm và đưa những câu chuyện lúc nhỏ của ông lên mặt báo.

Một tờ báo của Nga từng tiết lộ: Trước khi công bố tin này, họ đã từng cử người về tận ngôi nhà gỗ mà Putin sống thời nhỏ, trên căn gác còn tìm thấy các cuốn sách của ông ngày còn đi học. Thành tích học tập của Putin rất bình thường, tác giả tỏ ra thích thú về những phát hiện này. Những quyển sách được tìm thấy của Putin đã gợi nhớ cho anh ta nhớ về những dấu ấn của thời học sinh của mình: mọi người đều lên xà kép, thích cãi lộn, đánh nhau trong nhà tắm và hành lang. Tổng thống là một thành viên trong chúng ta, điều đó đã đem lại hy vọng cho mọi người.

5. hiểu thêm cuộc đời sau mỗi trận đòn

Từ một cậu bé nghịch ngợm lần đầu tiên đến trường có tổ chức, có kỷ luật, chắc chắn Putin không thể nhanh chóng từ bỏ lối sinh hoạt theo thói quen vốn có. Thế nhưng, nhà trường giống như một vòng vây bao quanh Putin, bó buộc Putin trong đó khiến anh như bị quản thúc trong bức tường nào đó nên cảm thấy khó chịu. Thế là Putin bắt đầu tìm cách “xé rào”.

Cậu bé Putin không chịu an phận này đã làm cho các thầy cô giáo phải có “hàng rào ngăn cản” đối với cậu. Putin không thích các giáo viên làm như vậy, nên thường hay có những hành động chống lại, các cuộc xung đột và ẩu đả của cậu với những cậu học sinh nghịch ngợm khác là chuyện xảy ra như cơm bữa…

Nhưng cũng vì vậy, Putin vỡ vạc ra được nhiều điều từ một lần “kịch chiến” trên đường phố trước khi bước vào học lớp một:

Những bài học giáo dục đối với tôi phần lớn “học được” từ trên đường phố! Lúc đó tôi cảm thấy rất khó chịu khi kẻ đánh tôi là một thằng gầy còm. Nhưng sau đó, tôi nhanh chóng phát hiện ra rằng nó lớn tuổi hơn tôi, sức lại khoẻ hơn tôi. Sau cuộc ẩu đả đó, tôi đã rút ra 4 kết luận: “Thứ nhất, chính tôi đã làm những việc không đúng. Thực ra, cậu ta chỉ nói với tôi một câu gì đó, nhưng tôi đã choảng cho cậu ta một câu làm cậu ta cứng họng, lời nói của tôi quả thực đã làm cậu ta tức sôi lên. Tôi làm nhục cậu ấy như vậy quả là vô lý. Hậu quả là tôi đã bị trừng trị xứng đáng”.

“Thứ hai, nếu như lúc đó đứng trước tôi là một thanh niên to khoẻ, rất có thể tôi sẽ không dám thô bạo, vô lễ như vậy. Nhưng vì lúc đó chỉ có một mình thắng bé gầy nhẳng, tôi thấy cậu ta yếu ớt có thể bắt nạt được. Cho đến khi tôi bị cậu ta cho một trận đòn nhừ tử, tôi mới hiểu rằng, với bất kể ai cũng đều phải biết tôn trọng”.

“Thứ ba, cho dù là tôi đúng hay không đúng, chỉ cần có khả năng đánh trả là có thể tưởng như mình sẽ đánh thắng, nhưng thực tế thì đối phương đã không cho tôi hy vọng đó”.

“Thứ tư, không được tuỳ tiện lao vào bất kỳ một cuộc xung đột nào. Nhưng một khi đã xảy ra xung đột thì phải giả định tình huống không có đường lui để chiến đấu đến cùng”.

Hồi nhỏ, lúc đi cùng đám bạn trên đường phố, Putin thường làm như vậy. Một khi quyết tâm đánh nhau, là anh phải đánh đến cùng.

Giáo viên chủ nhiệm lớp của Putin, Gurevich nhớ lại: “Tuy dáng người nhỏ bé nhưng cậu ta lại là đứa trẻ rất tinh nhanh và ngoan cường. Cậu ta chưa bao giờ tỏ ra yếu đuối, cậu luôn biết tự bảo vệ mình. Cậu không bao giờ đi gây sự, nhưng nếu có ai gây sự, cậu lập tức cho đối phương biết tay. Một khi đã đánh nhau, trông cậu ta giống như một con hổ con, trên mặt luôn có vẻ mặt lầm lì”.

Thời niên thiếu, ông coi đó là nguyên tắc làm người – nó liên quan đến tính cách kiên cường của ông sau này.

Trong cuộc sống, Putin rất nhiệt tình, từng có phóng viên hỏi ông về bí quyết duy trì được sự tinh nhanh, dẻo dai.

Putin nói: Tôi hoàn toàn dựa vào tập luyện thể dục. Hàng ngày vào buổi sáng, ông thường dành 30 phút tập thể thao, 20 phút bơi lội, buổi chiều ông cũng dành 30 phút để tập luyện.

Putin yêu thích nhất môn Judo, ông nói: Khi tôi tập luyện Judo với người khác, tôi cảm thấy rất thân thiết với họ.

6. Duyên nợ với môn vật

Khi mới đến đội năng khiếu môn vật, Putin không mấy xuất chúng. Nhưng anh luôn tập luyện chăm chỉ hơn người khác, cố gắng để học tốt kỹ thuật của môn vật.

Hàng ngày, sau khi tan học, Putin chạy về nhà ăn cơm, sau đó lấy đồ luyện tập và đến câu lạc bộ.

Huấn luyện viên Anatoli Lakerin nói: Khi một người bạn đến đội vật tìm tôi, thì công việc tuyển chọn đội viên kết thúc nhưng tôi vẫn giữ cậu ta lại. Tôi cho rằng, không có những đứa trẻ tài năng thì câu lạc bộ không thể tồn tại”.

Putin ngày càng thích môn vật và dành mọi thời gian rảnh cho việc tập luyện.

Quy định của đội vật rất khắt khe: Nếu kiểm tra chỉ đạt 2 điểm sẽ bị trả về nhà, bao giờ thành tích tốt mới được trở lại đội. Niềm đam mê môn vật đã thôi thúc Putin học tập. Các bạn của Putin nhớ lại, Putin chưa bao giờ khoe khoang ngón nghề mà mình học được với các bạn cùng học, càng không bao giờ sử dụng nó với các bạn chưa được học kỹ thuật vật.

Putin nhớ lại, khi thể lực của mọi người tương đương nhau thì chỉ cần kiên cường thêm một chút là có thể trở thành thủ lĩnh của cả hội. Những năm học lớp 5, 6, 7, anh đã hiểu ra rằng đối mặt với người cao to, khỏe mạnh mà chỉ dựa vào sự kiên cường không thôi thì chưa đủ.

Putin từng có ý nghĩ phải bảo vệ vị trí “thủ lĩnh” của mình nên anh bắt đầu học đấm bốc, nhưng có một lần khi luyện đối kháng, mũi của Putin đã bị thương không thể tiếp tục tham gia tập luyện được nữa. Một năm sau, anh trở lại đội nhưng không thể theo kịp mọi người.

Lúc đầu đến câu lạc bộ, thể lực của Putin rất kém so với mọi người trong đội, nhưng anh không nề hà, đối thủ có khoẻ đến mấy anh cũng không chịu thua.

Bố mẹ Putin đã phản đối anh tập luyện môn vật, họ cho rằng Putin phải học tốt văn hoá chứ không phải là học đánh nhau. Họ nghĩ rằng môn vật là chỉ dùng để đánh nhau.

Bố mẹ Putin nói: Nếu muốn học đánh nhau thì học ngay đám vô lại trong ngõ ấy, khỏi cần đến câu lạc bộ làm gì.

Bố mẹ mong muốn Putin học đàn áccoócdion chứ không nên học vật. Huấn luyện viên Anatoli Lakerin phải đến tận nhà để thuyết phục bố mẹ Putin, khi đó địa vị xã hội của huấn luyện viên rất cao. Ông đã thuyết phục bố mẹ Putin rằng, học môn vật có thể dạy cho Putin rất nhiều thứ. Sau mấy lần huấn luyện viên đến nhà thuyết phục, bố mẹ Putin mới đồng ý cho anh tiếp tục học môn vật.

Lakerin vốn gặp rất nhiều thuận lợi trên con đường công danh nhưng ông lại yêu thích sự nghiệp giáo dục, thích trẻ con.

Lakerin nói, khi mới đến câu lạc bộ, Putin không có mấy tư chất thể dục thể thao. Nhưng sau một thời gian tập luyện, ông nhận thấy ở Putin có rất nhiều tố chất tốt.

Putin rất thông minh, chỉ cần anh xác định được mục tiêu cho mình là có thể thực hiện được. Mỗi lần luyện tập, Putin đều cố gắng hết sức.

Năm 13 tuổi, Putin đã có lối sống giản dị, anh chưa từng mặc bộ quần áo nào đắt tiền, không có đồ trang sức đáng giá. Nhưng anh lại ăn mặc rất gọn gàng, chú trọng cử chỉ lời ăn tiếng nói. Trong nhiều năm, anh chỉ mặc một bộ võ phục luyện tập Judo.

Trong bất cứ việc gì, Putin cũng luôn có chính kiến riêng của mình nhưng chưa bao giờ tranh luận với người khác đến mức không thể kiềm chế nổi. Anh cũng không cần chứng minh cái gì đó với người khác.

Lòng tự trọng của Putin rất cao. Đám bạn thường hay bắt nạt người khác, song không có ai dám gây sự với Putin. Trong đội, mọi người đều có biệt hiệu, riêng anh thì không. Tuy Putin không làm thủ lĩnh, nhưng bọn trẻ đều rất tôn trọng anh.

Các đội viên trong đội đối với Putin rất tốt, bởi vì anh chưa bao giờ bắt nạt người khác. Nhưng chỉ cần bước chân lên tấm thảm của sàn tập, Putin gần như thay đổi hoàn toàn. Anh như đã biến thành con báo tuyết chiến đấu đến phút cuối cùng. Trận đấu kết thúc, Putin lập tức lại trở về nguyên dạng – lương thiện, ôn hoà, hào hoa, phong nhã.

Trong mỗi trận thi đấu, Putin đều cố gắng hết sức mình, nếu không đánh thắng đối thủ, anh cũng phải kiên trì đến cùng. Từ lúc lên đài cho đến khi kết thúc, Putin luôn tỏ ra bình tĩnh. Cho dù có thua, thái độ của Putin cũng vẫn rất thản nhiên. Rất khó đánh giá nội tâm và tình cảm của anh từ dáng vẻ bề ngoài.

Nhiều khi các đội viên thi đấu với nhau không phân biệt hạng cân nặng nhẹ. Những lúc như thế, Putin thường chủ động thi đấu với các đội viên nặng hơn mình 20, 30kg. Anh không có ưu thế về thể lực, nhưng đổi lại rất nhanh nhẹn, tiến thoái hợp lý, biết lựa thời cơ để đánh thắng đối phương. Anh luôn dành phần thắng khi thi đấu với các đội viên cùng hạng cân.

Khi nói đến võ công của Putin thì phải nói đến tốc độ, tốc độ nhanh đến kinh ngạc. Sức bền của anh cũng rất tốt, khi bắt đầu vào cuộc đấu, anh thường đột nhiên lấy một hơi dài. Động tác này có thể thấy trên phim ảnh khi mà binh sĩ hét lên một tiếng trước khi lao vào chiến đấu. Đây là cách rất tốt để loại bỏ khí cácbonic tích tụ trong phổi bằng sự vận động nhanh.

Năm 1969, thành tích môn vật của Putin đạt tới trình độ A dành cho người lớn. Putin dành ngôi A quân tại giải thanh niên của thành phố Leningrad.

Năm 13, 14 tuổi, Putin bắt đầu chủ động theo đuổi mục tiêu do mình đặt ra. Khi vào đại học, khuynh hướng này càng bộc lộ rõ.

7. Judo, tiền đồ không thể giới hạn

Năm 1970, Putin 18 tuổi, ông thi đỗ vào trường Đại học Leningrad và học chuyên ngành Luật quốc tế 5 năm tại đây.

Giáo sư Anatoli Sovchak, giảng viên kinh tế học thuộc khoa luật là thầy hướng dẫn của Putin, từ năm học thứ ba Putin bắt đầu đến với các bài giảng của ông. Sau này, chính Sovchak dẫn dắt Putin đi theo con đường chính trị.

5 năm học của Putin tại trường Đại học Leningrad là thời kỳ bắt đầu hình thành thế giới quan trong ông nhưng đây cũng là thời kỳ trì trệ của Liên Xô. Thời đại Brezh-new, do thể chế cứng nhắc, mở rộng đối ngoại khắp nơi và chạy đua vũ trang với Mỹ đã kìm chế sự phát triển kinh tế của Liên Xô. Trong nội bộ Đảng Cộng sản Liên Xô lại thiếu dân chủ, luôn khống chế dư luận xã hội, các mâu thuẫn trong xã hội ngày càng trở nên sâu sắc.

Khi bước chân vào giảng đường đại học, Putin bắt đầu tham gia các cuộc thi đấu giải vô địch Judo các trường đại học ở Leningrad, nhưng việc học tập đối với ông vẫn là quan trọng nhất.

Năm 1972, Putin tham gia giải đấu Judo thanh thiếu niên thế giới và đoạt giải nhất tại giải dành cho thanh niên vùng biển Ban Tích. Ngoài ra, ông còn giành chức quán quân giải vô địch các trường đại học được tổ chức tại thành phố Leningrad.

Năm 1973, tại giải vô địch hội đồng trung ương hiệp hội thể dục thể thao người “lao động” tình nguyện, Putin giành giải ba.

Năm 1974, Putin giành giải ba trong cuộc thi thể dục thể thao của hội đồng trung ương tổ chức ở Kalup, đạt giải ba tại cuộc thi đấu vòng tròn dành cho người lớn toàn Liên Xô. Đây là những trận đấu có trình độ chuyên môn cao.

Từ đó về sau, Putin rất ít tham gia tập luyện và hầu như không thi đấu nữa. Anh chỉ tham gia một số trận đấu mang ý nghĩa quan trọng, được tổ chức ngay tại thành phố. Năm 1975, anh đã tham gia giải thi đấu cá nhân Leningrad và giành giải ba – thứ hạng đã giúp anh vinh dự nhận danh hiệu “kiện tướng thể thao” môn Judo.

Năm 23 tuổi, Putin trở thành kiện tướng thể thao của hai môn vật và Judo.

Năm 1976 với tư cách là sĩ quan KGB, sau khi tham gia giải cúp vô địch thành phố Leningrad, Putin đã chuyên tâm hơn vào công việc.

Có thể nói, tiền đồ về Judo của anh là vô hạn. Nếu như Putin tiếp tục luyện tập môn Judo thì rất có thể anh không chỉ nổi tiếng toàn Liên Xô mà còn nổi tiếng khắp châu Âu.

Mời các bạn đón đọc Bản Lĩnh Putin của tác giả Dương Minh Hào & Triệu Anh Ba.